Sienkiewicz, a moze Guldenstern

[j]gfx/gazeta/janna.jpg[/j]
Byc moze odnaleziono nieznany poemat twórcy „Trylogii”!
Jana Plonke, etnografa i badacza literatury z Krakowa, zainteresowal znaleziony w antykwariacie neoromantyczny poemat „Hanna”, którego autorem jest niejaki Guldenstern. Po dwóch latach zmudnych analiz tekstu
J. Plonka jest nieomal pewien, ze tajemnicze nazwisko, to pseudonim Henryka Sienkiewicza. Czyzby znaleziono nieznane dzielo literackie naszego noblisty?
– Nie jest to wykluczone – stwierdza Cezary Cybulski, pracownik Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej. – Zachecony dyskusja w fachowej prasie oraz w kregach osób zajmujacych sie badaniem zycia i twórczosci pisarza, nawiazalem kontakt z Janem Plonka. Wczesniej uwaznie przeczytalem wydany po 113 latach od druku pierwowzoru reprint poematu „Hanna”. Utwór jest bardzo podobny w formie do „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, ale sceny w nim zawarte, w wielu miejscach sa bardzo zblizone do opisów, które znajdziemy na kartach prozatorskich utworów H. Sienkiewicza. Wiele przemawia za tym, ze Guldenstern to Sienkiewicz.
Jesli prawda okaza sie przypuszczenia J. Plonki, bedziemy swiadkami rewolucji w historii polskiej literatury XIX w. i w ogóle w historii.
Dotychczas sadzono bowiem, ze H. Sienkiewicz nie walczyl w powstaniu. Z kart poematu wynikaloby cos wprost przeciwnego. Jako siedemnastolatek mógl stanac do walki u boku swego starszego brata Kazimierza, wówczas zolnierza Legii Cudzoziemskiej oraz kuzyna Zdzislawa Dmochowskiego, wlasciciela Siedlisk polozonych nieopodal Burca w gm. Wojcieszków. Krewny przyszlego pisarza w wakacje 1863 roku, na polecenie gen. „Kruka” (Michala Heydenreicha), tworzyl w okolicach Burca oddzial jazdy, a nastepnie, byc moze z Henrykiem Sienkiewiczem, zameldowal sie pod komende Karola Krysinskiego, gdzie podoficerem byl juz Kazimierz Sienkiewicz. Chrzest bojowy ów oddzial przeszedl w okolicach miejscowosci Hanna (zwycieska bitwa powstancza pod Janówka). Tam tez polegl kuzyn Sienkiewicza, Z. Dmochowski. Byc moze od nazwy wsi pisarz zaczerpnal pózniej tytul poematu, którego autorstwo dzis mu sie przypisuje.
„Hanna” to antycarski utwór, w którym autor przedstawil powstancze potyczki. Krakowski literaturoznawca, prof. Tadeusz Ulewicz, uwaza, ze dzielo „na kilometr pachnie Sienkiewiczem”. Jego zdaniem jest to slaby, ale bardzo uczuciowo napisany mlodzienczy pamietnik.
J. Plonka z wielkim trudem dotarl do dawnych opinii na temat „Hanny”, które zamieszczano w prasie po wydaniu poematu w 1890 roku. Okazalo sie, ze ksiazka nie zyskala popularnosci. Kazimierz Bartoszewicz na lamach petersburskiego „Kraju” napisal wówczas m.in.: „Gdyby nie to dziwne nasladownictwo »Pana Tadeusza« poemat Guldensterna czytaloby sie jako tako. (…) Po przeczytaniu calego poematu pana Guldensterna tyle tylko powiedziec mozna: jezeli autor jest mlody, to stanowczo moze miec przed soba nawet wybitniejsza przyszlosc literacka”.
– Moze to wszystko tlumaczy, ze ksiazka kupiona przeze mnie nie byla nawet rozcieta. Sprawdzilem w Bibliotece UJ. Okazalo sie, ze karta biblioteczna jedynego egzemplarza „Hanny” jest… pusta. Przez ponad 100 lat nikt jej nie przeczytal i niewielu sie nia w ogóle interesowalo. Pózniej o ksiazce najwyrazniej zapomniano – mówi J. Plonka
z Krakowa.
Utwór „Hanna” ma byc poddany dokladnej analizie na UJ
w Krakowie. Ksiazke mozna kupic w Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej, tel. 7554220, 7559000.