[j]gfx/gazeta/unia.gif[/j]
W jednej z najpopularniejszych wyszukiwarek internetowych Google
wpisalem haslo „Unia Europejska” i otrzymalem okolo 263.000 informacji.
Gdy pytanie zadalem po angielsku, z komputera wysypalo sie
az okolo 4.490.000 informacji.
– Otacza nas morze, ba, ocean wiadomosci! Kazdy wkroczy do Unii Europejskiej swiadomy – pomyslalem.
Nic bardziej mylnego! Okazuje sie, ze wiedza przecietnego Polaka o UE jest powierzchowna i haslowa.
Najczesciej nie staramy sie dotrzec do zródel informacji (inna sprawa, ze wiekszosc sformulowano po angielsku albo po francusku, a ze znajomoscia jezyków obcych jest w Polsce marnie), nie oceniamy konkretnego faktu, ale na podstawie drobiazgu staramy sie dokonac uogólnienia i wydac sad globalny.
Chetnie powtarzamy cudze komentarze absorbujac je w calosci lub w czesci jako wlasne.
Portret z lustra
Nasi bogatsi, europejscy krewni przy kazdej okazji wypominali nam polskie zacofanie, biede, slaby rozwój… Uwierzylismy na poczatku w te opinie szemrane po brukselskich i strasburskich katach. W koncu jednak znalezlismy lustro, spojrzelismy w nie i… Okazalo sie, ze nie jestesmy ani tacy biedni, ani niedorozwinieci i brzydcy.
Z badan wynika, ze do najczesciej wskazywanych, pozytywnych cech UE naleza: sila (potezna, bogata instytucja), dobrobyt, stabilizacja i praca, nadzieja na rozwój, lepsza przyszlosc i poprawe sytuacji gospodarczej, otwarcie granic, wolnosci obywatelskie, ochrona praw czlowieka. Cieniem na unijnym portrecie kladzie sie biurokracja, skomplikowane procedury, wyrachowanie (badani utrzymywali, ze w UE dziala mnóstwo grup interesów polaczonych ukladami; Polska jako nowy czlonek jest poza ukladami), pazernosc (próby zdobycia za wszelka cene nowych rynków zbytu, wyrachowanie w niektórych przypadkach programów pomocowych), niespójne zasady ekonomiczne (mieszanka etatyzmu i panstwa opiekunczego z gospodarka wolnorynkowa), kryzys wartosci, a szczególnie brak poszanowania dla wartosci chrzescijanskich (uwaga w badaniach zwracana rzadko, szczególnie w województwach poludniowo-wschodnich; chodzilo o wzrost nalogów i swobode seksualna).
A my jestesmy zywiolowi, z temperamentem, sprytni i przedsiebiorczy, z ulanska fantazja, co objawiac sie moze nawet blokowaniem dróg i magistrali kolejowych. Potrafimy dbac o wlasne interesy lawirujac miedzy mocarstwami tego swiata. Pomaga nam w tym elastycznosc i umiejetnosc dostosowywania sie do kazdych niemal warunków. Charakteryzuje nas tez pracowitosc.
Zle, ze przy tym niekorzystnie rysuje sie polska slabosc polityczna, zly stan gospodarki, marna jakosc elit rzadowych i podle nastroje spoleczne. Slabo radzimy sobie z bezrobociem i korupcja. Z tego powodu czesc widzi Polske na pozycjach petenta uleglego wobec „starej Europy”.
Jak lis z kura i owca z wilkiem
Razu pewnego zorganizowano zabawe i poproszono o podanie nazw zwierzat, które kojarza sie z Polska i UE. Okazalo sie, ze Unie postrzegamy jako drapieznika: lwa, tygrysa, niedzwiedzia albo wilka (sila, dominacja, drapieznosc, zycie stadne). Uczestniczacy w tej zabawie porównywali ja tez do lisa, weza, hiena czy sepa (przebieglosc, chytrosc, dwulicowosc, pazernosc). W ankietach badawczych pojawialy sie tez psy (straznik dobytku) i krowy (karmi wszystkich).
Polske przedstawiano zas jako mysz (mala, ale sprytna), lisa, owce (bezradna i bierna wobec zagrozen), konia, mrówke, pszczole (przyzwyczajenie do ciezkiej pracy), osla (upór), kure (znosi jaja, bywa, ze nawet zlote, ale ostatecznie i tak zostanie zjedzona przez swego karmiciela), kangura lub chomika (nadmierne gromadzenie i konsumpcja dóbr).
W UE przyjdzie nam zapewne nie raz zyc jak… lis z kura albo wilk z owca.
Beneficjanci i przegrani
Integracja europejska to szansa dla mlodych, to ogólnie panujace przeswiadczenie. Szczególnie chodzi o tych, którzy zainwestowali we wlasny rozwój zawodowy i naukowy.
Na UE moga przegrac natomiast zyjacy ponizej przecietnego poziomu. Nie ma zgody co do rolników. Po poczatkowym rozdzieraniu szat nad ich losem, pojawily sie glosy rozsadnie wskazujace, ze obecnie w Polsce nie ma drugiej grupy zawodowej, tak holubionej przez panstwo. W gorszym polozeniu sa nawet przedsiebiorcy: handlowcy i producenci, którzy musza zadbac sami o siebie.
Syndrom onizmu
Dostepne badania socjologiczne wskazuja, ze Polacy cierpia na syndrom „onych”. Historyk, politolog i wykladowca Instytutu Dziennikarstwa oraz znany dziennikarz, prof. dr hab. Wieslaw Wladyka, napisal niedawno na lamach „Polityki”, ze onizm zdaje sie byc stalym skladnikiem zbiorowej i indywidualnej psychiki Polaków”. Polega na tym, ze za wszystkie niepowodzenia zawsze obciazamy jakichs „onych”: szwabów, rusków, zydostwo, masonów, komuchów, solidaruchów, liberalów, elity rzadzace itp. Wedlug profesora, przed 1989 r. taka konstrukcja miala jeszcze jakis fundament, poniewaz powszechnie uwazalismy, ze „wladza z moskiewskiego nadania zyla jako huba na narodowym pniu”. W dobie PRL podzial swiata wedlug linii wytyczonej punktami „MY” i „ONI” byl klarowny i trzymal sie mocno. Za mocno. Po pozbyciu sie „onych” w III RP odnaleziono kolejnych. W sztuce „onizmu”, jak dowodzi prof. W. Wladyka, przoduja ugrupowania populistyczne. Mozemy sie wiec spodziewac, ze „pasiasta”, albo „czarna” grupa polityczna odnalazla juz „onych” w UE. A przeciez od 1 maja UE to my!
Od autora: Korzystalem z raportu generalnego z badan jakosciowych „Integracja europejska w perspektywie regionów”, ARC Rynek i Opinia dla Centrum Europejskiego Natolin.
Wielki mecz: UE : RP
WYGRANI PRZEGRANI
Ludzie wladzy Zwykli ludzie
Bogaci Biedni
Mlodzi Starsi (powyzej 35 roku zycia), emeryci i rencisci
Wyksztalceni, znajacy jezyki obce Ludzie bez wyksztalcenia, bez znajomosci jezyków obcych
Nowoczesni i wielkoobszarowi rolnicy Malorolni rolnicy
Specjalisci, profesjonalisci Robotnicy
Mobilni przestrzennie i umyslowo Malo mobilni i elastyczni
Przedsiebiorcy turystyczni nastawieni na zagranicznych turystów Producenci i handlowcy
yuyi