Slodkie slowo wolnosc…

Czy ktos z wlasnej woli chcialby pójsc do wiezienia, zeby odsiedziec w nim wymierzona mu prawomocnym wyrokiem kare? Nawet jesli za kratkami ma spedzic tylko kilka miesiecy, to bedzie sie mocno zastanawiac, czy zapukac do wieziennej bramy i powiedziec: „Dzien dobry, przyszedlem, zeby odsiedziec swój wyrok. Na dzisiaj mam wlasnie wyznaczony termin przyjecia. Prosze o wygodna cele z widokiem na miasto…”
Nasze prawo, które wciaz pelne jest nonsensów, tak wlasnie funkcjonuje. Sady bardzo czesto wymierzaja wyroki pozbawienia wolnosci wyznaczajac termin dobrowolnego stawienia sie do odbycia kary. Co to oznacza? Na przyklad 1 marca zapada wyrok pozbawienia wolnosci na 2 lata, ale do odsiadki trzeba sie zglosic 1 maja. Z sali sadowej skazany wraca wiec prosto do domu i czeka na 1 maja. A 1 maja jest tak pieknie na swiecie. Wokolo wiosna, kwila ptaszeta… Trzeba miec silny charakter, zeby zamienic to na pietrowa prycze, 2 metry kwadratowe „powierzchni zyciowej” i wc za kotara… A silna wola to towar bardzo deficytowy. Zdecydowana wiekszosc skazanych zupelnie sie nia nie wykazuje i wybiera wolnosc.
– Sposród tych, którzy maja wyznaczony termin dobrowolnego stawienia sie do odbycia kary, zglasza sie okolo 3-5 procent – mówi dyrektor Zakladu Karnego w Siedlcach, Krzysztof Mazur. – Reszta stara sie unikac odbycia wyroku. Cóz, ludzie zazwyczaj nie chca isc do wiezienia…
Te dane sa wrecz porazajace. Wynika z nich bowiem, ze prawo kompletnie nie jest respektowane. Ci, którzy powinni byc odizolowani od spoleczenstwa, kpia sobie z wyroków sadowych. I prawde mówiac, trudno miec do nich o to pretensje.
Wykorzystuja bowiem slabosc prawa i powsciagliwosc, zeby nie powiedziec, naiwnosc sadów. Czesto trudno nam sie zdecydowac na wyznaczona wizyte u dentysty. Jak tu wiec stawic sie na wielomiesieczna czasem odsiadke, tym bardziej ze za niedotrzymanie terminu nic nam nie grozi.
– Jesli skazany nie stawi sie w terminie do odbycia kary, to nie ponosi z tego powodu praktycznie zadnych konsekwencji – mówia policjanci. – My wiec lapiemy przestepców, sady ich skazuja, a oni nic sobie z tego nie robia. To zabawa a kotka i myszke.
Co dzieje sie w momencie, kiedy mija termin stawienia sie skazanego do zakladu karnego? Zaczyna sie rutynowa procedura…
– Jesli skazany sie nie stawil, to informujemy o tym sad – wyjasnia Krzysztof Mazur. – Taka osoba uchylajaca sie od odbycia kary zaczyna byc wówczas scigana. Wydaje sie za nia list gonczy.
To brzmi groznie, ale raczej tylko z nazwy.
– Skazany powinien sie zaczac bac, ale sie nie boi – mówia w jednym z zakladów karnych. – Po 5 latach wyrok moze byc przedawniony do wykonania. Skazani kombinuja wiec jak moga, zeby uniknac odsiadki. W koncu czas pracuje na ich korzysc.
Cóz, taki system ma takze swoje dobre strony… Wprawdzie jest grozny dla spoleczenstwa, ale za to pozwala jakos przetrwac systemowi penitencjarnemu, który i tak ledwo dyszy od nadmiaru osadzonych.
Dyrektor K. Mazur nie chce nawet myslec, co by zrobil, gdyby raptem wszyscy zaczeli poslusznie stawiac sie w terminie do odbycia kary (w skali kraju na odbycie kary oczekuje ok. 25 tys. skazanych)… Juz teraz musial zamienic na cele czesc pomieszczen izby chorych.
Spoleczenstwo ma jednak prawo wymagac, aby nie robiono sobie kpin z wymiaru sprawiedliwosci, aby nie dopuszczano do paradoksów, ze po ulicach chodza tysiace ludzi z wyrokami. Oczywiscie nie dotyczy to tych, którzy popelnili najgrozniejsze przestepstwa, ale liberalizm sadów i tak jest duzy.
– Wsród tych, wobec których orzeczono dobrowolne stawienie sie do odbycia kary, przewazaja skazani za drobne przestepstwa, za grzywny, czy alimenty – informuja w ZK w Siedlcach. – Sa to generalnie osoby z wyrokami do 2 lat pozbawienia wolnosci, choc zdarza sie, ze takze z wyzszymi.
A jak ta sprawa wyglada z punktu widzenia policji? Ta najpierw lapie przestepce, pózniej sad go skazuje, nastepnie skazany nie stawia sie w ZK, wydaje sie za nim list gonczy i znów policja musi go lapac… To logiczne, tylko czy na pewno?
– W ubieglym roku poszukiwalismy 440 osób, czyli o 22 procent wiecej niz w roku 2002 – mówi rzecznik prasowy Komendy Miejskiej Policji w Siedlcach, Beata Borkowska. – Z tej liczby az 238 osób bylo sciganych listem gonczym lub nakazem doprowadzenia do odbycia kary. Udalo nam sie zatrzymac badz ustalic miejsce pobytu 130 takich osób. W tym roku dotyczylo to 365 sposród wszystkich poszukiwanych. To zadanie bardzo trudne, bowiem ukrywaja sie oni na terenie calej Polski, gdzie trudno ich zlokalizowac. Zawsze jest przynajmniej kilkadziesiat osób, które regularnie unikaja odsiadek. Zdarza sie, ze te sama osobe po kilka razy doprowadzamy do odbycia kary.
Niemozliwe? No to powiedzmy tylko o jednym takim przypadku. Siedleccy policjanci szukali skazanego, który nie stawil sie do odbycia kary. Normalka. Namierzyli go i zatrzymali w poscigu, w czasie którego zreszta jeden z policjantów doznal kontuzji. Przestepce dostarczono do ZK. Ten jednak zwrócil sie do sadu z prosba, zeby odroczyc mu (przesunac) termin odbywania kary. Motywacja (jak sie okazalo, zupelnie wymyslona) byla wzruszajaca – przygotowania do uroczystosci ozenku skazanego. I sad przychylil sie do prosby szczesliwca, który juz raz zupelnie „olal” jego postanowienie. Zatrzymany w poscigu przestepca wyszedl wiec niemal natychmiast na wolnosc. I nie zmarnowal szansy… Oczywiscie nie zglosil sie do kryminalu w kolejnym terminie. Ponownie wydano wiec za nim list gonczy. Udalo sie go zatrzymac ponownie – tym razem az w Szczecinie…
Poszukiwani opuszczaja zazwyczaj miejsce swojego zamieszkania. Musza sie ukrywac, nie maja mozliwosci meldunku czy legalnego zatrudnienia. Nie maja wiec szansy na zarobienie pieniedzy, a tych potrzebuja szczególnie duzo. Jak je zdobywaja? Bardzo czesto popelniajac kolejne przestepstwa. Nie ulega wiec watpliwosci, ze caly system jest niezwykle kryminogenny – system stworzony po to, by nas przed przestepcami chronic.