Po ratunek do ministra

Pod koniec stycznia osrodek „Wspólny Dom” w Wildze zawiesil dzialalnosc, a wychowanków wyslano na przymusowe ferie. Kiedy wróca – nie wiadomo.
Ponad 600 dzieci i nastolatków maltretowanych, molestowanych seksualnie, z problemami psychicznymi, bolesnie przezywajacymi problemy w domu i rozwody rodziców skorzystalo do tej pory z pomocy osrodka socjoterapeutycznego „Wspólny Dom” w Wildze. Jeszcze do niedawna w salach osrodka widac bylo ruch, slychac bylo rozmowy wychowanków. Teraz jest cisza. Uslyszec mozna jedynie rozmowy dziennikarzy, którzy przyjezdzaja tu, by sie dowiedziec dlaczego osrodek zawiesil swoja dzialalnosc – wraz z koncem stycznia wszystkich wychowanków wyslano na przymusowe ferie. Ten „wypoczynek” nie skonczy sie jednak w ciagu dwóch tygodni, potrwac moze duzo dluzej. Wszystko teraz zalezy od doroslych – bo to oni uznali, ze na takie dzieci nie warto przeznaczac pieniedzy i kasy po prostu nie dali.
– Po zmianie ustawy nie dostalismy dotacji od wojewody na prowadzenie takiej placówki – mówi Stefan Gora, starosta powiatu garwolinskiego. – Mozemy zlecic prowadzenie tego typu placówki stowarzyszeniu i przekazywac pieniadze, ale chodzi o to, ze aby zlecic zadanie, musielibysmy miec taki problem u siebie. Tymczasem od co najmniej czterech lat w tej placówce nie bylo zadnego dziecka z powiatu garwolinskiego. Przyjezdzaja tu dzieci z calego kraju, ale nie od nas. Mozna wiec uznac, ze u nas nie ma takiego problemu – rodzice ani sady nie zglaszali takiej potrzeby, wiec i pieniedzy przekazac nie mozemy.
Poszlo o kase
Do tej pory osrodek utrzymywal sie z dotacji, jaka staroscie garwolinskiemu przekazywal wojewoda. Po zmianie przepisów takiej dotacji nie otrzymalo zadne ze stowarzyszen, starosta nie dal wiec zadnych pieniedzy. – Pieniedzy nie mielismy juz od poczatku stycznia – mówi Karol Zielinski, prezes Stowarzyszenia Przyjaciól Osrodka Socjoterapeutycznego „Wspólny Dom”. – Ciagle jednak mielismy nadzieje, ze sie one znajda i dlatego do konca stycznia pracowalismy. Nie chcielismy naszych podopiecznych odsylac do domu, bo niektórych po prostu nie bylo gdzie odeslac. W koncu jednak musielismy podjac jakas decyzje, bo nasz dlug przez styczen urósl do 40 tysiecy zlotych. Jestesmy organizacja pozarzadowa i sami musimy splacac swoje zobowiazania.
Robic cos inaczej
Osrodek w Wildze powstal w 1993 roku. O jego zalozeniu zadecydowali pracownicy garwolinskiego sanatorium. – W tamtym czasie wyslano nas na dwuletnie szkolenie z socjoterapii – wspomina K. Zielinski. – Chcielismy pomagac trudnej mlodziezy innymi metodami, niz wtedy stosowano. Postanowilismy wiec zalozyc stowarzyszenie. Jeszcze wtedy dzierzawilismy budynek od osrodka wypoczynkowego, potem chcielismy, zeby nam go przekazano, ale ostatecznie trafil on w rece Starostwa Powiatowego w Garwolinie. Teraz miesiecznie musimy placic starostwu 967 zlotych z tytulu dzierzawy.
Nic na sile
Do osrodka trafia mlodziez w wieku od 13 do 18 lat, wczesniej trafialy tu równiez mlodsze dzieci. Czesc z nich znajduje sie tutaj na postawie wyroku sadu, który nakazuje pobyt w takiej placówce, natomiast czesc wychowanków przywoza rodzice, którzy z dzieckiem sobie nie radza. Nikt tu jednak nikogo na sile nie trzyma. Przyszly wychowanek na poczatku przechodzi rozmowe kwalifikacyjna z psychologiem, który opowiada o sposobie pracy w osrodku. Jesli komus to nie odpowiada – droga wolna. Przyszly wychowanek sam musi podpisac oswiadczenie o tym, ze chce w Wildze zostac. Jesli nie chce, a trafil tu w wyniku sadowej decyzji, ma do wyboru pogotowie opiekuncze lub poprawczak. Rodzice przysylaja tu dzieci glównie wtedy, gdy one dosc mocno wagaruja lub tez wtedy, gdy weszly w konflikt z prawem.
Placówka nie dziala jak poprawczak – tu drzwi sa caly czas otwarte, mozna wyjsc. I zdarzali sie tacy, którzy wychodzili i „szli w Polske”. – Takie przypadki zdarzaja sie równiez na poczatku pobytu u nas – dodaje K. Zielinski.
Pewne rygory zostaly jednak zachowane. Tu nie mozna wylegiwac sie do poludnia. Pobudka jest juz o 6 rano. Potem jest tzw. poranna spolecznosc – spotkanie w grupach. Kazdego dnia inna osoba ma przygotowac zlecone zadanie – na przyklad przeglad wydarzen dnia wczorajszego. Potem jest sniadanie, wyjazd do szkoly do Pogotowia Opiekunczego w Izdebnie, powrót, obiad, odrabianie lekcji, kolacja i zajecia socjoterapeutyczne. Mylilby sie ten, kto sadzi, ze jest tu czas na nude. Osrodek nie zatrudnia sprzataczek, wiec wszystkie prace porzadkowe mlodziez musi wykonac sama. Odpowiedzialnosci uczy sie tez w inny sposób, dbajac o… Suke – psia panne, która zostala po wczasowiczach urlopujacych w Wildze. Po powrocie ze szkoly moze odbyc sie równiez „popoludniowa spolecznosc” – wtedy, kiedy jest to potrzebne – gdy miedzy mieszkancami osrodka wybuchla klótnia lub jest problem, którego sami rozwiazac nie moga. Wtedy debatuja nad tym wszyscy wychowankowie. Tu nie ma strazników, podopieczni pilnuja sie sami. Za „k…we” mozna dostac 10 pompek – i to nie od wychowawcy, ale od swojego kolegi. – My pracujemy metodami bardziej zblizonymi do monarowskich niz do tych stosowanych przez opieke spoleczna – kontynuuje K. Zielinski. – Nie podajemy rozwiazania problemu na tacy, to osoba, z która pracujemy, musi wiedziec, co chce osiagnac w zyciu i do czego dazyc.
Ostatnio wydawalo sie, ze rosna szanse na wznowienie pracy w osrodku. W Ministerstwie Pracy i Polityki Spolecznej odbylo sie bowiem spotkanie, podczas którego dyskutowano nad sytuacja w Wildze. Nadzieje rozwiewa jednak obecny na spotkaniu starosta S. Gora. – Na spotkaniu w ministerstwie nic nie obiecano – mówi S. Gora. – Zadna koncepcja uzdrowienia sytuacji
w osrodku nie powstala.