Opłaty za błogosławieństwo

Czy osoby rekomendowane na określone stanowiska płacą haracz na rzecz swoich partii? Ci, którzy rozstali się z partią lub zmienili ją
na inną, odkrywają teraz kulisy finansowania ugrupowań politycznych.

Pieniądze z budżetu państwa, które są przekazywane partiom, nie zawsze wystarczają na prowadzenie promocyjnych kampanii, na robione w stylu wielkiego show konwencje. Nie było dotychczas tajemnicą, że posłowie, senatorowie i radni sejmików odprowadzali określony procent od otrzymywanych diet na działalność partii. Natomiast nowością okazały się informacje, że także ludzie związani z partiami lub nawet sympatycy ugrupowań, którzy obejmowali określone posady, także od poborów muszą odprowadzać haracz na partię, która ich na konkretne stanowisko namaściła. 

Tutaj nie dają 
W poprzedniej kadencji Samoobrona była w samorządzie powiatu siedleckiego w koalicji rządzącej. Szefem partii w powiecie był były senator Sławomir Izdebski, obecnie szef rolniczego OPZZ, oficjalnie występujący przeciwko polityce lansowanej przez przewodniczącego Samoobrony, wicepremiera Andrzeja Leppera. Izdebski przyznaje, że kiedy był w Samoobronie, obowiązywało zarządzenie Leppera, że każdy, kto obejmuje funkcję posła, senatora czy radego sejmiku z ramienia partii, to musi płacić składkę z pobieranej diety. Nawet radni powiatu siedleckiego, jak wspomina Izdebski, mieli obowiązek odprowadzania składki na partię – najpierw w wysokości 50 zł, następnie obniżono ją do 25 zł, a potem jakoś tak się stało, że wielu przestało płacić. 

Wówczas Samoobrona była w opozycji do rządu i nie było takich możliwości, by ludzie z jej nadania obejmowali stanowiska kierowników jednostek, członków rad nadzorczych, dyrektorów czy prezesów spółek Skarbu Państwa. Taka szansa zaistniała obecnie, kiedy Samoobrona jest w koalicji rządzącej. Jednak były senator nie wie, czy ci, którzy teraz obejmują urzędy, opłacają się partii. Radnym w samorządzie powiatu minionej kadencji z nadania Samoobrony był Stanisław Ługowski. W partii tej jest, do dzisiaj. – Nieprawdą jest, byśmy płacili jako radni na partię – komentuje. – Było nas 7 radnych, żaden nie płacił. Nieraz tylko dawaliśmy składkę, symboliczną złotówkę na znaczek, czy coś tam. To były groszowe sprawy. Jako radny nic więcej na partię nie płaciłem i nikt się nie upominał.

Józef Juchnikowski kierownik Powiatowego Biura ARiMR w Łukowie zaprzecza, by musiał płacić Samoobronie jakiś procent od poborów za to, że zajmuje stanowisko z nadania partii. – Ja sobie nigdy nie pozwalam, by mi narzucono tego typu obowiązki – stwierdza. Waldemar Chmielak w poprzedniej kadencji był radnym sejmiku mazowieckiego, a obecnie jest członkiem Zarządu Powiatu w Garwolinie z nadania Samoobrony. Przyznaje, że był przesłuchiwany przez prokuraturę w sprawie weksli wystawianych w Samoobronie. – Podpisałem je nie czytając treści – mówi niemal jak do prokuratora. – Wiedziałem że są nieprawomocne, a byłem świadomy tego, co robię. Nie zakładałem wystąpienia z Samoobrony, więc niczego się nie obawiałem. Podpisałem bez przymusu. Jako radny sejmiku W. Chmielak płacił z diet na partię. Ile? 

– Ustaliliśmy na początku, że będziemy wpłacać trochę – wyjaśnia. – Część wpłacała, część przestała płacić i jakoś to się urwało. W tej chwili, jako członek Zarządu Powiatu, z pobieranych poborów nic na partię nie płacę. Z tego co wiem, to nikt się o takie wpłaty nie upomina. Zbulwersowany nagonką na Samoobronę jest lider ugrupowania w powiecie siedleckim, poseł Grzegorz Skwierczyński. – Takich praktyk nie ma i nigdy nie było, odkąd jestem liderem partii. Jako poseł dobrowolnie odprowadzam składkę, a będąc wcześniej radnym sejmiku również oddawałem pieniądze na związek. W świetle ostatnich wydarzeń, jeżeli policja i prokuratura nie chcą łapać przestępców, tylko idą na łatwiznę i sprawdzają, czy normalni ludzie wpłacają na partie pieniądze, czy nie, to nie pozwolimy, by dotyczyło to tylko jednego ugrupowania. Jeżeli już mają sprawdzać, to także PO, SLD, PiS, wszystkich po kolei – mówi poseł Skwierczyński. 

Tutaj nie biorą 
Praktyki podobne jak w Samoobronie prowadzone są także w innych ugrupowaniach. Po ostatnich publikacjach prasowych pod lupę wzięto „obowiązkowe darowizny” od sprawujących publiczne funkcje z rekomendacji PO. W Platformie ustalono, że rekomendowani mają płacić 5 proc. pensji na partyjne konto, nawet gdy do partii nie należą. Dariusz Jaszczuk, wójt gminy Mrozy, startował w wyborach z komitetu Wspólnota Samorządowa „Razem”, ale nie było tajemnicą, że wśród kandydatów są członkowie i sympatycy PO oraz że mają poparcie ze strony Zarządu Powiatowego PO. – Oficjalnie nie było mowy o płaceniu składek na rzecz PO – odpowiada D. Jaszczuk. – Ja nie płacę i z tego co wiem, nie płaci nikt, kto z naszej listy startował i pełni jakąś funkcję. Nie ma takiego przymusu. Nie wiem, czy płacą osoby, które zostały radnymi powiatowymi z PO. Obowiązujące zasady płacenia na rzecz PO wynikają z uchwały regionu mazowieckiego PO i dotyczą „obowiązkowej darowizny” od osób, które sprawują funkcje publiczne z rekomendacji partii. Przyznaje to także poseł Czesław Mroczek (PO). 

Wyjaśnia jednak, że jest to pozostałość po czasach, kiedy PO była stowarzyszeniem i utrzymywała się wyłącznie z wpłat ludzi związanych z Platformą. – To jest jednak coś innego niż zasady stosowane w Samoobronie – komentuje poseł. – U nas opłaty nie są wymuszone i uzależnione od zajmowania stanowisk. Wpłaty są ewidencjonowane na koncie partii. Teraz, kiedy pojawił się problem w Samoobronie, pojawi się pewnie i u nas, i będzie dyskusja, czy utrzymywać nadal zasadę dodatkowego zbierania środków. Platforma otrzymuje w tej kadencji pieniądze z budżetu państwa, a nikt nie lubi płacić, kiedy nie jest to konieczne. Sądzę, że będzie nacisk, by wycofać się z tej dodatkowej formy wspierania partii. Jestem za tym, by zastanowić się i ograniczyć do płacenia tylko składek członkowskich. Przynajmniej teraz stało się czytelne, dlaczego przy dzieleniu przez koalicje rządzące wpływów w poszczególnych resortach tak precyzyjnie ustala się, która partia za jaki resort i kadry odpowiada. 

Dlaczego konkursy na poszczególne stanowiska kierownicze to spektakle, w których główne role rozpisane są niczym w scenariuszu, a przesłuchania „wygrywają” członkowie lub sympatycy konkretnych ugrupowań. Dlaczego warto być wiernym, biernym, dyspozycyjnym względem partii. Im więcej wyższych, lepiej płatnych stanowisk, tym więcej pieniędzy ma partia. Ale to działa tylko w innych regionach kraju. W subregionie siedleckim, jak wynika z powyższych wypowiedzi, partie nie oczekują na ekstrapieniądze od działaczy, a członkowie i sympatycy, jeżeli płacą, to dobrowolnie, bez przymusu i tylko składki.