Dwa ciała wrzucone do grobu

Czy dwa szkielety wykopane podczas budowy siedleckiego multikina to świadectwo dokonanej zbrodni? Wiele na to wskazuje. Po badaniach przeprowadzonych w ubiegłym tygodniu przez Bożenę Bryńczak, archeologa z Akademii Podlaskiej, pewne jest jedno – to nie by

Dwie ludzkie czaszki oraz fragmenty szkieletów znaleziono podczas kopania fundamentów na głębokości ok. 1,7 m. Na pewnym odcinku wstrzymano prace budowlane. Teren musieli najpierw przebadać archeolodzy. Na pierwszy rzut oka wydawało się, że chodzi tu o tzw. powtórny pochówek, czyli przeniesienie w nowe miejsce już wcześniej pogrzebanych ciał. Rozpoczęte w ubiegły poniedziałek, 11 czerwca, kilkudniowe badania archeologiczne nie potwierdziły jednak tej wstępnej diagnozy. Sprawa okazała się znacznie bardziej skomplikowana. Dół, w którym złożono ciała, był zbyt mały na grób nawet dla jednej osoby. Miał zaledwie 1,4 m długości i około 40 cm szerokości. Nie dość, że znalazły się w nim dwa ciała, to jedno z nich leżało twarzą w dół. 

– Wygląda na to, że ciała nie zostały pochowane, a wprost wrzucone do grobu: jedno leżało na drugim, a nogi były wyżej niż głowy – opowiada archeolog Bożena Bryńczak. Niestety, nie natrafiono na żadne ślady, które pozwoliłyby choćby w przybliżeniu określić, jak dawno dokonano tego dziwnego pochówku. – Nie było żadnych przedmiotów: guzików, metalowych części ubrania, ozdób ani niczego podobnego. Sprawdzaliśmy także wykrywaczem metalu, jednak nic nie znaleźliśmy – mówi Bożena Bryńczak. Czy ktoś celowo pozbawił zmarłych najdrobniejszych nawet przedmiotów, by utrudnić ich identyfikację? Kim w takim razie byli zmarli i dlaczego starano się zatrzeć ślady? – Były to chyba młode osoby, ponieważ miały kompletne, nie zużyte uzębienie – mówi archeolog. Więcej dowiemy się, gdy wydobyte z ziemi szkielety zbada patolog.

Określi on wiek i płeć zmarłych oraz przybliżony czas, w jakim ciała pozostawały w ziemi. – Może uda się mu znaleźć jakieś ślady, na przykład złamane żebro lub coś w tym rodzaju – przypuszcza Bożena Bryńczak. Według jednej z na gorąco powstałych teorii, być może natrafiliśmy na ślady komunistycznej zbrodni. Wiadomo, że tuż po wojnie gdzieś pod Siedlcami UB rozstrzelało kilkanaście osób, działaczy niepodległościowych. Ich grobów nigdy nie odnaleziono. Niewykluczone, że trzeba będzie wziąć pod uwagę również taką ewentualność. – Zawiadomiłam Instytut Pamięci Narodowej – poinformowała nas Agnieszka Martyniuk-Drobysz, archeolog z siedleckiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.

 Podczas wstępnych oględzin na kościach szkieletu nie stwierdzono śladów od kuli. Jedna z czaszek w części potylicznej była bardzo zniszczona. Niczego to jednak nie przesądza. Zmarli mogli być np. powieszeni. A może to wiązanie znalezionych szkieletów ze zbrodniami komunistycznymi to mylny trop i mamy do czynienia ze zwykłą sprawą kryminalną? Znalezione podczas budowy multikina szkielety budzą wiele pytań. Odpowiedzi jest na razie znacznie mniej.

Bożena Bryńczak – archeolog z Akademii Podlaskiej prowadzi badania