Nie będę rewolucjonistą

Czy starzenie się i odchodzenie na emeryturę kadry naukowej zagraża stabilnej pozycji Akademii? Czy prawdą jest, że na przestrzeni minionych kilkunastu lat liczba profesorów na AP zmniejszyła się o połowę?
– Takie stwierdzenie padło podczas kampanii wyborczej. Jest jednak mocno przesadzone. Liczba profesorów faktycznie nieznacznie maleje, ale nie rodzi to żadnego zagrożenia. Na wszystkich kierunkach spełniamy wymagania kadrowe.
Oczywiście należy położyć nacisk na kształcenie i rozwój własnej kadry naukowej. Doświadczenie profesorów trzeba równoważyć dynamizmem i kreatywnością młodej kadry.

Rozwój i wzrost prestiżu, czy też regres? Co zdominuje rozpoczętą kadencję władz Akademii Podlaskiej? Nadeszły niełatwe czasy dla uczelni wyższych. Roczniki maturzystów będą coraz mniej liczne…
– Oczywiście, że rozwój! Nie miną 3 lata i nasza uczelnia stanie się uniwersytetem. Jeśli dopisze nam szczęście, prestiżowe przemianowanie zbiegnie się z oddaniem do użytku nowoczesnego, dużego gmachu Wydziału Humanistycznego. Poprawią się radykalnie warunki dydaktyczne, wzrośnie konkurencyjność uczelni.
Działaniom prorozwojowym powinno oczywiście towarzyszyć buforowanie skutków niżu demograficznego. Musimy uatrakcyjnić ofertę edukacyjną oraz szerzej promować akademię. Jednak zasadnicze znaczenie w utrzymaniu konkurencyjności na rynku edukacyjnym ma podnoszenie jakości kształcenia oraz zwiększenie zakresu badań naukowych. Zamierzam wspierać i cenić tych pracowników, którzy podejmą starania o pozyskanie grantów na realizację projektów naukowych. Oczekuję zdecydowanie większej aktywności w tym względzie. Badania naukowe stanowią bowiem coraz poważniejszy udział w budżetach wyższych uczelni. Dziś o pieniądze na badania trzeba zabiegać, podobnie jak o młodzież, która wybierze studia na naszej uczelni! Wszystkie uczelnie odczują niż demograficzny. Nawet tak renomowane placówki, jak Uniwersytet Jagielloński, prowadzą w tym roku dodatkowe nabory na mniej wzięte kierunki. Strategia AP na najbliższe lata musi, niestety, przewidzieć zmniejszenie liczby studentów. Szczególnie bolesne będzie to w przypadku studiów niestacjonarnych, gdyż wpływy z czesnego stanowiły pokaźny, nawet 30 proc., udział w budżecie uczelni. Niż demograficzny zmusi nas, niewątpliwie, do zaciśnięcia pasa w wielu sferach.
Które kierunki są zagrożone likwidacją?
– Nie przewidujemy likwidacji żadnych kierunków studiów. Niemniej od jakiegoś czasu obserwujemy malejące zainteresowanie zootechniką. Nie możemy pozwolić sobie jednak na jej likwidację, gdyż posiadamy utytułowanych, dobrych, doświadczonych specjalistów i uprawnienia nadawania stopni naukowych w tej dziedzinie. Salomonowym wyjściem może okazać się stworzenie nowych, interesujących specjalizacji. Władze Wydziału Przyrodniczego powinny generalnie przemodelować ofertę kształcenia
i dostosować ją do potrzeb regionu. Może powinniśmy kształcić specjalistów uprawy pieczarek? Nie czyni tego żadna z uczelni, zaś nasz region to wręcz zagłębie pieczarkowe. Sceptycznie postrzegam natomiast pomysł rozwoju w kierunku modnej ostatnio nauki eksperymentalnej – biologii molekularnej. Wymaga to dużych nakładów. Tymczasem w naszym rejonie nikt nie sygnalizuje zapotrzebowania na specjalistów z tej dziedziny.
Czy będzie Pan narzucał szersze zmiany w ofercie edukacyjnej AP?
– Rola rektora sprowadza się raczej do działań wspierających. Uruchamianie nowych kierunków, modyfikowanie oferty – to zadanie dziekanów.
Co formalnie dzieli Akademię Podlaską od miana uniwersytetu?
– Nabycie uprawnień do doktoryzowania na jeszcze jednym kierunku.
Który z wydziałów będzie przez Pana mobilizowany w tym kierunku?
– Największy! Humaniści mają jeszcze nie w pełni niewykorzystany dotąd potencjał.
Jakie korzyści przyniesie przemianowanie na uniwersytet?
– Przede wszystkim prestiż. Niestety, nie zwiększy się strumień finansowania z budżetu państwa. Jednocześnie jednak ranga dyplomu wzrośnie.
l W kampanii wyborczej pokonał Pan czterech kandydatów, choć nie zaprezentował Pan nowatorskiego programu, ani też nie składał wabiących obietnic. Elektorzy głosowali na Pana, ponieważ widzieli w Panu gwaranta utrzymania dotychczasowej polityki i stylu kierowania uczelnią. Czy czeka ich rozczarowanie?
– Na pewno nie będę rewolucjonistą! Jestem zwolennikiem wprowadzania zmian w sposób ewolucyjny. Rozczarują się jednak ci, którzy sądzą, że… nic się nie zmieni! Chcę sprostać oczekiwaniom młodej, ambitnej kadry naukowej. Będę premiował aktywność i kreatywność, zarówno w modelowaniu oferty edukacyjnej, jak i w sięganiu po granty i dotacje na badania naukowe.
Gdy tylko rozpocznie się rok akademicki, zaproszę wszystkich moich kontrkandydatów, aby rozmawiać
o rozwoju uczelni i jej problemach. Nie jesteśmy przecież wrogami. Powinniśmy współpracować. Doprawdy, zależy mi na budowaniu dobrej atmosfery.
Dlaczego Akademia Podlaska przegrywa w staraniach o granty na badania naukowe?
– My nie przegrywamy, tylko zbyt rzadko o nie występujemy! Musi być większa aktywność w tej dziedzinie! Liczę zwłaszcza na młodych pracowników naukowych, których nie zmanierowały czasy PRL-u, kiedy czekało się, aż ministerstwo przydzieli środki… Teraz ten kanał wysycha. Nauka karmi się dziś dotacjami unijnymi, grantami, udzielanymi przez firmy przemysłowe…
Trzy najważniejsze cele na nową kadencję…
– Przekształcenie Akademii Podlaskiej w Uniwersytet. Zakończenie budowy Wydziału Humanistycznego oraz dokończenie modernizacji budynku Wydziału Przyrodniczego. Stworzenie nieformalnego forum do dyskusji o przyszłości uczelni. Posiedzenie Senatu nie powinno być jedyną okazją ku temu.
Czego należy życzyć rektorowi AP na progu kadencji?
– Życzliwości i pomocy moich współpracowników. Jak najmniej narzekań, a jak najwięcej przejawów twórczych inicjatyw ze strony kadry kierowniczej i pracowników uczelni.
Rozmawiała:
Bożena Luczewska-Matejek