Współczesna edukacja stoi przed jednym z najważniejszych wyzwań XXI wieku: jak skutecznie połączyć tradycję nauczania z dynamicznie rozwijającymi się technologiami, które zmieniają naszą rzeczywistość? Odpowiedź na to pytanie próbuje się znaleźć również podczas spotkań na całym świecie, w tym projekt „Moje korzenie – Moja przyszłość”, który zyskał uznanie podczas międzynarodowej konferencji ASEF Classroom Network School Collaboration, odbywającej się w listopadzie 2024 roku w Manili na Filipinach.
ASEF (Asia-Europe Foundation) to unikalne forum współpracy, łączące nauczycieli i uczniów z Azji i Europy. Celem organizacji jest promowanie innowacyjnych rozwiązań edukacyjnych oraz wzmacnianie międzykulturowego dialogu. W tegorocznej konferencji, której mottem było „Learning with AI and Learning about AI”, wzięły udział zespoły z ponad 30 krajów, a wśród nich przedstawiciel siedleckiego Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 2 w Siedlcach, pani Monika Olędzka, współpracująca z nauczycielami z Nowej Zelandii, Wietnamu, Chin i Singapuru. Była to nie tylko okazją do wymiany doświadczeń, ale również do pokazania, jak technologie, w tym sztuczna inteligencja, mogą wspierać edukację i zachowanie tradycji.
Celem projektu „Moje korzenie – Moja przyszłość” było połączenie badań nad lokalnym dziedzictwem z nauką o nowoczesnych technologiach. Projekt pozwolił młodzieży zgłębić historię swojej rodziny, Mazowsza i Siedlec, a jednocześnie zyskać praktyczne umiejętności z zakresu sztucznej inteligencji. Na początku uczniowie pracowali nad tworzeniem drzew genealogicznych, analizowali archiwalne dokumenty i uczestniczyli w warsztatach w Archiwum Państwowym oraz Muzeum Regionalnym w Siedlcach. Dzięki tym działaniom młodzi ludzie nie tylko odkrywali historię swoich przodków, ale także rozwijali umiejętności pracy z danymi cyfrowymi – w tym archiwalnymi. Patronat nad projektem objął Marszałek Województwa Mazowieckiego, Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa Uniwersytetu w Siedlcach oraz Archiwum Państwowe w Siedlcach.
Kolejnym etapem była nauka wykorzystywania sztucznej inteligencji, w tym narzędzi do analizy danych i generowania materiałów edukacyjnych. Uczniowie projektowali testy, tworzyli materiały reklamowe, a także pracowali nad tworzeniem odpowiedzi egzaminacyjnych za pomocą algorytmów AI. Celem było zrozumienie, jak sztuczna inteligencja może wspierać proces nauczania, od przygotowania materiałów po udzielanie spersonalizowanej pomocy uczniom.
Podczas konferencji w Manilii nauczyciele prezentowali różne zastosowanie AI w pracy w szkole, między innymi jednym z aspektów była analiza możliwości, jakie AI niesie dla tworzenia tzw. „modelowych odpowiedzi” – narzędzi wykorzystywanych jako asystent nauczyciela lub przewodnik edukacyjny. Z pomocą algorytmów przetwarzania języka naturalnego uczniowie tworzyli odpowiedzi na pytania egzaminacyjne, które nie tylko pomagały w nauce, ale również dostarczały spersonalizowane materiały dostosowane do indywidualnych potrzeb uczniów. Tego typu narzędzia mogą znacząco odciążyć nauczycieli, przejmując powtarzalne zadania, takie jak ocenianie testów czy generowanie materiałów. Z kolei uczniowie mogli uzyskać dostęp do zasobów dostosowanych do swojego tempa nauki, co pozwala na bardziej efektywną edukację.
Konferencja w Manili uwydatniła fakt, że sztuczna inteligencja to nie tylko narzędzie technologiczne – to także sposób na budowanie mostów między kulturami i pokoleniami. Projekty takie jak „Moje korzenie – Moja przyszłość” pokazują, jak integracja nowoczesnych narzędzi z tradycyjnym podejściem do edukacji może otworzyć drzwi do nowych, bardziej dynamicznych form nauczania. AI staje się w tym kontekście czymś więcej niż tylko technologią – jest to partner, który pomaga uczniom i nauczycielom łączyć wartości przeszłości z możliwościami przyszłości.
Czy zatem sztuczna inteligencja może zastąpić tradycyjne metody nauczania? Odpowiedź na to pytanie jest prosta: nie. Tradycja, kontakt z nauczycielem i społeczne aspekty nauki są nieodzownym elementem edukacji. Jednak AI staje się narzędziem, które wspiera nauczycieli w ich pracy, automatyzując część procesów i umożliwiając uczniom bardziej indywidualne podejście do nauki.
Konferencja na Filipinach pokazała, że przyszłość edukacji opiera się na synergii między tradycją a nowoczesnością. Technologie w połączeniu z silnym fundamentem tradycyjnych wartości edukacyjnych, mogą stworzyć system nauki, który nie tylko odpowiada na współczesne wyzwania, ale również szanuje i kultywuje przeszłość. Dzięki takim inicjatywom jak „Moje korzenie – Moja przyszłość” młodzież zyskuje nowe możliwości edukacyjne, stając się nie tylko lepiej przygotowaną do zadań zawodowych w przyszłości, ale także bardziej świadomą swojego miejsca w historii świata.
