Wszystko, co napisano o Treblince

„- Handlowałam z nimi. Ubijaliśmy interesy – wspominała babcia. – Kup mi szynki, ale nie mów w sklepie, że to dla mnie – prosił Polaka żydowski sąsiad. A później tych sąsiadów wywożono wagonami do Treblinki. I nikt już ich potem nigdy nie spotkał”.

„Bibliografia Miejsca Pamięci Treblinka” to najnowsza publikacja Muzeum Treblinka. Promocja bibliografii przygotowanej przez Andrzeja Prządkę odbyła się w poniedziałek 8 maja w siedleckiej bibliotece.

Autora bibliografii, starszego kustosza w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Siedlcach przedstawiła jego koleżanka z biblioteki Ewa Górzyńska. Przypomniała, że oprócz 20 bibliografii Siedlec i powiatu siedleckiego w dorobku Andrzeja Prządki znajduje się m.in. pozycja „Od zniewolonej do Niepodległej: Ziemia Siedlecka w latach 1794-1918 w ujęciu bibliograficznym”. Jest on również autorem książki o patronie Siedlec – świętym Stanisławie oraz współredaktorem wydanej przez siedlecką bibliotekę książki Antoniego Wintera „Siedlce 1918-1939”. – Andrzej Prządka jest cenionym autorytetem w zakresie bibliografii w regionie siedleckim, osobą powszechnie znaną w kręgu regionalistów – mówiła.

Dyrektor Muzeum Treblinka dr Edward Kopówka zwrócił uwagę, iż promocja wydawnictwa odbywa się 8 maja, czyli w dniu zwycięstwa nad niemieckim nazizmem: -To dla naszego muzeum szczególny dzień.

Jak powstała bibliografia

– Wydawało się nam, że bibliografia to jest coś łatwego. Zwłaszcza dzisiaj, kiedy mamy internet i zawsze można coś sprawdzić, ściągnąć – mówił dyr. Edward Kopówka. – Przyznam, że na początku również tak myślałem. Chcieliśmy więc w muzeum zrobić bibliografię własnymi siłami. Powiem jednak szczerze, że napotkaliśmy trudności. Postanowiłem więc zwrócić się do fachowca, czyli pana Andrzeja Prządki.

Jak mówił dyrektor Edward Kopówka, początkowo zakładano, że w bibliografii zostaną odnotowane wyłącznie wydawnictwa i publikacje w języku polskim. Później poszerzono ją o źródła w innych językach: angielskim, rosyjskim, greckim, hebrajskim, jidisz… Ostatecznie postanowiono podzielić bibliografię na dwa tomy. Opublikowany teraz tom I obejmuje pozycje w językach posługujących się alfabetem łacińskim. – Obecnie pracujemy nad innymi językami, jak rosyjski, hebrajski, jidisz, grecki… – mówił dyrektor.

Zasłużona dla muzeum

Na okładce bibliografii znalazł się, zaprojektowany przez Marka Fiuka, medal „Zasłużony dla Muzeum Treblinka”. Honorowane są nim osoby wykazujące się szczególną pomocą i zaangażowaniem w realizacji statutowych celów muzeum. Podczas spotkania w muzeum dyrektor Edward Kopówka wręczył medal Magdalenie Sałacie, która do kwietnia była członkiem rady Muzeum Treblinka.

Monika Samuel z Muzeum Treblinka krótko przypomniała, czym były niemiecki nazistowskie obozy zagłady i pracy w latach 1941-1944, historię muzeum oraz opowiedziała o tym, czym obecnie zajmuje się Muzeum Treblinka. Jedną z form upamiętnienia jest „Bibliografia Miejsc Pamięci Treblinka”. – Chcieliśmy zawrzeć wszystkie informacje. Zarówno o tym okresie, kiedy obóz funkcjonował, ale też o okresie powojennym. O wszystkim, co zostało napisane, co działo się w tym miejscu i o osobach związanych z tym miejscem – mówiła.

Przywołane wspomnienia

– Kiedy dyrektor Edward Kopówka zapytał mnie, czy podjąłbym się opracowania tej bibliografii, było to dla mnie zaszczytem i wyzwaniem. Zgodziłem się, bo obudziło to we mnie ciekawość – opowiadał Andrzej Prządka. Jak mówił, temat bibliografii przywołał w nim wspomnienia. – Pamiętam wspomnienia ludzi, dziś już nieżyjących, dla których Żydzi byli sąsiadami: „- Handlowałam z nimi. Ubijaliśmy interesy – wspominała babcia. – Kup mi szynki, ale nie mów w sklepie, że to dla mnie – prosił Polaka żydowski sąsiad. A później tych sąsiadów wywożono wagonami do Treblinki. I nikt już ich potem nigdy nie spotkał”.

To nie koniec

– Prezentowana bibliografia przedmiotowa to pierwszy zakrojony na tak szeroką skalę spis pozycji poświęconych tej tematyce. W naszej ocenie książka ta będzie dobrym kompendium zarówno dla wszystkich potencjalnych czytelników, w tym badaczy, biografów, wykładowców i studentów – napisał we wstępie do wydawnictwa dyrektor Edward Kopówka. – Mamy świadomość, że bibliografia nigdy nie jest dziełem zamkniętym, liczymy na uwagi i uzupełnienia ze strony Czytelników…