Wielu z Was pamięta zapewne czasy, gdy w telewizyjnym „Teleranku” emitowany był program „Zrób to sam” z Adamem Słodowym. To wtedy wiele dzieci marzyło, by móc ze swoimi rodzicami pomajsterkować w dobrze wyposażonym, przydomowym warsztacie. Niestety, najczęściej do dyspozycji mieli jedynie stary stół na strychu lub ciemny kąt w piwnicy i kilka pordzewiałych narzędzi po dziadku.
Na szczęście, te czasy odeszły już w niepamięć, a możliwości, jakie teraz przed nami stoją, otwierają zupełnie nową kartę w historii polskiego majsterkowania.
Od czego zacząć?
Zacznijmy od podstaw: co w takim warsztacie będzie nam potrzebne, jak go wyposażyć, by był funkcjonalny, ładny, a przy okazji nie zajmował wiele miejsca.
Blat roboczy
Będziemy potrzebowali jakiegoś blatu roboczego; przyda się porządny stół ślusarski. Mimo iż perspektywa zastosowania starego stołu, ławy czy blatu kuchennego osadzonego na szafce nadal jest kusząca, to nie idźmy w tę stronę. Co prawda możemy wybrać zwykły stół warsztatowy, jednak stół ślusarski będzie bardziej uniwersalny. Najczęściej ma blat wykonany z drewna dębowego, czasem wzmacnianego blachą stalową, i jest wyposażony w imadło. Dzięki świetnym materiałom taki stół wytrzyma znacznie dłużej niż inne tego typu konstrukcje, a imadło pozwoli na solidne przytrzymanie obrabianych elementów. Stoły tego typu mają też szuflady i szafki, w których będziemy przechowywać podręczne narzędzia i inne akcesoria majsterkowicza.
Mocowanie na narzędzia
Dobry stół warsztatowy można wyposażyć w dodatkową nadbudowę. Taki element znacznie zwiększa jego funkcjonalność i nie trzeba wieszać dodatkowych tablic na narzędzia. Nadbudowy najczęściej wyposażone są od razu w oświetlenie LED, listwy z gniazdami elektrycznymi oraz dodatkowe szafki. Mają również tablicę perforowaną, na której można zawiesić, przy pomocy odpowiednich mocowań, narzędzia.
Półki
Czasem mamy możliwość zamocowania na stałe półek, na których będziemy trzymać różne materiały majsterkowicza, takie jak śruby, farby, kleje, przewody, deseczki i wszystko inne, co będzie nam potrzebne. A każdy, kto kiedykolwiek majsterkował, wie, że z czasem robi się tego coraz więcej. Niestety, zazwyczaj konstrukcja pomieszczenia nie pozwala na coś takiego, dlatego warto postawić na nowy regał metalowy, taki, jaki stosuje się w magazynach czy profesjonalnych warsztatach. Nie jest to obecnie szczególnie duży wydatek, a jeżeli koszt zakupu rozłożymy na wiele lat, przez które nam posłuży, to w ogóle nie ma się nad czym zastanawiać.
Taka profesjonalna konstrukcja, posiadająca odpowiednie atesty, zapewni nam oraz innym domownikom i naszym cennym skarbom odpowiednie bezpieczeństwo. Regał ma też tę przewagę nad półkami, że można go dowolnie konfigurować i przemieszczać, a jeżeli wybierzemy wersję z kółkami, to już jego transport nie będzie stanowił żadnego problemu. Natomiast półki w takiej konstrukcji są zazwyczaj wyjmowane i można dopasowywać odstępy między nimi, co umożliwia przechowywanie elementów o różnej wielkości.
Siedzisko
Teraz przydałoby się coś do siedzenia, bo nie będziemy przecież stale stać. Tutaj sprawdzą się krzesła warsztatowe typu „hoker” i, choć ta nazwa może kojarzyć się z krzesłem barowym, to tym razem nie o to chodzi, choć podobieństwa są. Takie krzesło warsztatowe jest wysokie (lecz w przeciwieństwie do barowego ma regulację), posiada podnóżek, często ma kółka i jest wykonane z materiału odpornego na zabrudzenia i uszkodzenia, by przypadkiem przez nieuwagę go nie zniszczyć jakimś ostrym czy ciężkim przedmiotem.
Oświetlenie
W przydomowym warsztacie przyda się odpowiednie oświetlenie, które jest kluczowe dla komfortu i bezpieczeństwa pracy. Warto zainwestować w lampy LED, które zapewniają jasne, stabilne światło, a jednocześnie są energooszczędne. Kluczowe jest, aby oświetlenie było równomiernie rozłożone, szczególnie nad blatem roboczym, gdzie precyzyjne detale wymagają doskonałej widoczności. Dobrze zaplanowane rozmieszczenie źródeł światła pozwoli uniknąć cieni i ułatwi wykonywanie różnych zadań. Nie zapominajmy również o mobilnych lampach, które można łatwo przenosić w zależności od potrzeb – to idealne rozwiązanie przy bardziej skomplikowanych projektach wymagających dodatkowego doświetlenia. Warto zwrócić uwagę na klasę szczelności lamp, aby były odporne na kurz i wilgoć, co jest szczególnie istotne w warunkach warsztatowych.
Inne meble
Wymieniony powyżej zestaw podstawowy – czyli blat roboczy, krzesło, segregator i regał – w większości przypadków wystarczy. Zazwyczaj nie ma potrzeby, by w takim małym warsztacie znalazły się metalowe szafy czy szafy na materiały niebezpieczne (chyba że to pracownia chemiczna), czy dodatkowe kontenery z szafkami i blatami pomocniczymi. Jeżeli natomiast jest taka potrzeba, a warunki lokalowe na to pozwolą, to można takie dodatkowe profesjonalne elementy wyposażenia kupić online, np. w sklepie e-promag.pl. Warto przejrzeć taką ofertę online i zobaczyć, co by nam się przydało. Jednak nie zagracajmy warsztatu, bo straci wtedy znacznie na funkcjonalności.
Narzędzia
Choć wielu właśnie od nich zaczyna wyposażanie warsztatu, to dopiero teraz przychodzi czas na narzędzia. Gdy już wiemy, jakim pomieszczeniem dysponujemy oraz ile jest w nim miejsca i jaki mamy system przechowywania, decydujemy, jaki zestaw narzędzi kupić.
W tym artykule zakładamy, że ma to być mały, uniwersalny warsztat przydomowy. Natomiast jeżeli ktoś zna swoje upodobania i wie, że bardziej interesuje go stolarstwo lub ślusarstwo, a może jednak bardziej ciągnie go w kierunku drobnego rękodzielnictwa, to będzie mógł rozszerzyć sobie zestaw narzędzi indywidualnie.
Lista najbardziej potrzebnych i uniwersalnych narzędzi:
- Młotek – najlepiej ślusarski i ciesielski do różnych prac.
- Szczypce i kombinerki – do chwytania i manipulacji drobnymi elementami.
- Wkrętaki (śrubokręty) – zestaw z płaskimi i krzyżakowymi końcówkami.
- Miara zwijana – do precyzyjnego pomiaru.
- Poziomica – do sprawdzania poziomu i pionu.
- Klucze – płaskie, płasko-oczkowe oraz nasadowe.
- Klucz nastawny – przyda się do nietypowych śrub.
- Szczypce hydrauliczne – do odkręcania rur.
- Wiertarka – akumulatorowa do wiercenia w drewnie oraz wkrętarka do wkręcania śrub.
- Szlifierka kątowa – do szlifowania i cięcia różnych materiałów.
- Pilarka tarczowa – do cięcia drewna i innych materiałów.
- Organizery – do przechowywania drobnych narzędzi i akcesoriów.
- Zestaw pilników – do drewna i metalu.
To jest najbardziej podstawowy, uniwersalny zestaw narzędzi, bez którego żaden przyzwoity domowy warsztacik nie może się obejść. Natomiast celowo nie ująłem w nim narzędzi potrzebnych przy pracach elektrycznych, ponieważ jeżeli nie macie w tym praktyki, lepiej skorzystać z pomocy specjalisty. Prace elektryczne wymagają nie tylko odpowiednich narzędzi, ale i wiedzy oraz doświadczenia, aby były wykonane bezpiecznie i zgodnie z obowiązującymi normami.
Podsumowanie
Urządzenie profesjonalnego warsztatu przydomowego nie jest trudne, a przemyślany wybór podstawowych elementów wyposażenia zapewni komfort i funkcjonalność. Blat roboczy, wygodne siedzisko, odpowiednie oświetlenie, regał na materiały oraz uniwersalny zestaw narzędzi to kluczowe elementy, które pozwolą nam swobodnie realizować nasze projekty. Pamiętajmy, by nie zagracać przestrzeni i wybierać sprzęty dobrej jakości – to inwestycja, która posłuży przez lata i sprawi, że majsterkowanie będzie prawdziwą przyjemnością.
