[j]gfx/gazeta/eternit.jpg[/j]
ilkadziesiat lat temu eternit masowo zastepowal strzechy. Kladziono
go na nowo wybudowanych: domach, sklepach, garazach. Mial byc odporny na temperature i scieranie, zapewniac dobra izolacje, a przede wszystkim mial byc trwaly i dlugowieczny. Wskazuje na to sama nazwa, wywodzaca sie z lacinskiego slowa „aeternus”, czyli „wieczny”. Obecnie wszyscy chcieliby jak najszybciej pozbyc sie eternitu. Okazalo sie, ze zawiera on rakotwórczy azbest, jeden z glównych czynników zagrazajacych ludzkiemu zdrowiu. Mieszkanców powstrzymuja jednak duze koszty utylizacji eternitu.
Na sesjach rad gmin w powiecie wegrowskim co rusz powtarzaja sie pytania mieszkanców: Co z eternitem? Zrobiono ewidencje, policzono powierzchnie eternitowych dachów, co dalej? Czy mozna spodziewac sie pomocy panstwa lub samorzadów
w utylizacji szkodliwych wyrobów zawierajacych azbest?
250 ha
Zrobione niedawno dla wladz wojewódzkich zbiorcze zestawienie wykazalo, ze na dachach w powiecie wegrowskim jest dokladnie 2.149.601 metrów kwadratowych wyrobów azbestowych. Opracowane na podstawie ankiet z gmin zestawienie jest jednak niepelne. Ilosc eternitu na dachach mozna w sumie szacowac na prawie 2,5 miliona metrów kwadratowych, czyli 250 hektarów. Najwiecej eternitowych dachów jest w gminie Lochów – 432 tys. metrów kwadratowych. Nic w tym dziwnego, bo Lochów to najwieksza i najliczniejsza gmina w powiecie.
Jak mówi naczelnik wydzialu budownictwa i ochrony srodowiska
w wegrowskim Starostwie, Teresa Szostek, na razie nie podejmowano prób systemowego rozwiazania problemu wymiany eternitowych dachów. Jest jednak taka mozliwosc.
– W zachodniej Polsce likwidacje eternitu wspomagaja powiatowe
i wojewódzkie fundusze ochrony srodowiska. U nas nie jest to jeszcze priorytetem, bo gminy maja pilniejsze potrzeby – wyjasnia naczelnik. Z jej rozmów z prezesem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Srodowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, bylym starosta wegrowskim, Elzbieta Lanc wynika, ze gdyby którys z samorzadów opracowal program kompleksowej wymiany eternitu na swoim terenie, móglby zlozyc wniosek w tej sprawie do Funduszu.
Firmy z zezwoleniem
Ewentualne wsparcie WFOSiGW obnizyloby znaczne koszty demontazu eternitowych dachów. Reszte musieliby jednak wylozyc wlasciciele posesji. Raz zdjetego eternitu nie mozna ponownie wykorzystac. Nadaje sie on tylko do utylizacji, a ta równiez nie jest tania.
Eternitowych dachów powoli ubywa. Wedlug powiatowych planów, w 2005 roku powierzchnia dachów
z azbestem powinna zmniejszyc sie
o okolo 6 tys. metrów kwadratowych. W porównaniu z 2,5 miliona pozostalych jest to smiesznie malo. Prognozy na przyszlosc sa bardzie optymistyczne. Plan gospodarki odpadami na lata 2006-2011 przewiduje, ze ubedzie wtedy 800 tysiecy metrów kwadratowych dachów z eternitem. Gdyby rolnicy i wlasciciele posesji mogli liczyc na wsparcie samorzadów lub instytucji wspierajacych ochrone srodowiska, proces wymiany odbywalby sie znacznie szybciej. Na razie musza sobie radzic sami.
– Jest to bardzo kosztowne, bo placi sie nie tylko za zdjecie eternitu, ale równiez za unieszkodliwienie odpadu. A oprócz tego trzeba jeszcze kupic nowe pokrycie dachowe – mówi Teresa Szostek. – Wydajac decyzje budowlane, nakladamy obowiazek odpowiedniej gospodarki odpadem typu eternit. Jezeli planowana jest wymiana poszycia dachowego, to musi byc to zrobione zgodnie z ustawa i rozporzadzeniami dotyczacymi ochrony srodowiska. Powinna to wykonac firma, majaca zgode na zbieranie odpadów niebezpiecznych z terenu naszego powiatu – wyjasnia naczelnik.
Coraz taniej
Wykaz firm, majacych zezwolenie na demontaz eternitu, mozna uzyskac w Wydziale Ochrony Srodowiska Starostwa Powiatowego w Wegrowie. Zezwolenia na demontaz eternitowych dachów posiada w powiecie wegrowskim juz kilkanascie firm, równiez spoza powiatu. Na „eternitowo-azbestowym” rynku rosnie wiec konkurencja.
– Jedno jest pozytywne: w ciagu trzech lat ceny za utylizowanie eternitu spadly co najmniej pieciokrotnie. Poczekajmy jeszcze rok, dwa… – radzil mieszkancom burmistrz Lochowa, Marian Dzieciol. Dla wlascicieli nieruchomosci, chcacych pozbyc sie wyrobów zawierajacych azbest, nie mial na razie dobrych wiadomosci: – Nie ma zadnych rozwiazan systemowych, wspomagajacych likwidacje eternitu – stwierdzil burmistrz. Obawial sie, ze problem zostanie zepchniety na samorzady. Doradzal wiec, by na razie trzymac eternit u siebie.
Byle nie pylil
– Organizowane sa szkolenia dla firm, chcacych zdejmowac eternit. Równiez na naszym terenie sa firmy, które sie staraja o zezwolenia na prowadzenie takiej dzialalnosci – uzupelnial wypowiedz burmistrza przewodniczacy Rady Miejskiej Lochowa, Ryszard Gajewski. Zwracal uwage, ze dopóki eternit jest na dachu, jego szkodliwosc jest znikoma. – Samo mieszkanie pod dachem pokrytym eternitem nie stwarza duzego zagrozenia. Eternit jest szkodliwy, gdy sie go obrabia i kruszy, bo wtedy pyli – przekonywal Ryszard Gajewski.
