Full serwis…

Nawet sam minister Zbigniew Ziobro nie zna jeszcze szczególów dotyczacych swego slawetnego juz pomyslu osadzania sprawców niektórych przestepstw w ciagu 24 godzin. Inny minister, Ludwik Dorn, na sama mysl o takich „zmilitaryzowanych” srodkach zaciera pewnie rece. Na razie wszystko jednak funkcjonuje jeszcze raczej w sferze pewnej idei.
Pomysl ministra Ziobry ma swych zwolenników, jak i przeciwników. Tych pierwszych jest jednak chyba wiecej, bo tzw. ogól spoleczenstwa od dawna dopominal sie, aby reka sprawiedliwosci byla tylez surowsza, co i rychliwsza. I jesli minister owa sprawiedliwoscia zawiadujacy bedzie konsekwentny, to tak sie tez stanie.
Mówilismy o idei, a ta w swej naturze jest bardzo prosta i czytelna. Chodzi o to, aby sprawców niektórych przestepstw osadzac w trybie blyskawicznym. Zlosliwi mówia
o sadach doraznych, ale to oczywiscie przesada. Wszystkie podstawowe procedury wymiaru sprawiedliwosci musza byc zachowane. Maja sie jednak toczyc w tempie, jak na standardy tego wymiaru, iscie oblednym. Jesli telewizyjne „Wiadomosci” sa pociagiem osobowym, to minister Ziobro proponuje nam „Teleexpres”, i to z dopalaczem. No bo popatrzmy, co bedzie sie dzialo ze sprawca danego (jeszcze nie wiadomo, jakiego) przestepstwa. Najpierw (pewnie na goracym uczynku) lapie go policja. Lapie, i od razu nie wypuszcza, tylko zatrzymuje – co juz samo w sobie jest rewolucyjne. Sprawa natychmiast trafia do prokuratora. Tam „od reki” badaja zdarzenie i formuja akt oskarzenia. Ten z predkoscia swiatla trafia do sadu, który konczy „obieg”, wydajac wyrok. Zanim delikwent sie obejrzy, juz jest kompleksowo obsluzony… Mozna powiedziec, full serwis…
Zeby jednak ta maszynka do mielenia zloczynców sprawnie zadzialala, potrzebny jest spory wysilek ze strony calego wymiaru sprawiedliwosci: policji, prokuratury i sadów. I wszystkie te instytucje wyrazaja poparcie dla pomyslu, choc nie mozna mówic o entuzjazmie. Zbyt wiele jest bowiem niejasnosci.
– Generalnie jestem za propozycja ministra Ziobry – deklaruje komendant miejski policji w Siedlcach, inspektor Ryszard Zegardlo. – Nie znam jednak szczególów, nie otrzymalismy zadnych wytycznych. Wazne jednak, zeby do sprawy nie podchodzic automatycznie, tylko uwzgledniac okreslone róznice. Mysle, ze w takim miescie jak Siedlce nie ma potrzeby, zeby angazowac prace sadu przez 24 godziny na dobe. Mysle, ze wystarczy dyzur chocby do godziny 22.00. Bo przeciez nasze miasto to nie Warszawa. Nie bedzie tu zapewne nawalu spraw nadajacych sie do tego przyspieszonego trybu sadzenia. W stolicy po jakims meczu moze byc zatrzymana i setka chuliganów. W Siedlcach nie bedzie tylu pewnie przez caly rok. Tak wiec niepotrzebne angazowanie sedziów czy prokuratorów moze wplynac jedynie na pogorszenie sprawnosci tych instytucji i wydluzenie czasu od zatrzymania sprawcy do wydania wyroku.
I tu przechodzimy do kwestii podstawowej. Jakie kategorie przestepstw moga byc ewentualnie sadzone w trybie nadzwyczajnym. Rzecznik prasowa Komendy Miejskiej Policji w Siedlcach, Beata Borkowska wymienia:
– Zapewne w grupie moga sie znalezc czyny chuliganskie, uszkodzenia mienia, zaklócanie porzadku publicznego. Mozna tez wymienic kradzieze, ale tylko te, w których wina danego sprawcy jest ewidentna. Trzeba go wiec zlapac na goracym uczynku, lub w bezposrednim poscigu.
A co z kierowcami, którzy prowadzili auto w stanie nietrzezwym? To juz dosc niebezpieczna kategoria przestepstw, szczególnie wobec wylaczenia ich spod immunitetu…
– Pijani za kierownica? – To takze warto rozwazyc. Mozemy ich zatrzymac na 48 godzin, a nie wypuszczac. Wtedy, jak wytrzezwieja, zaczynaja kombinowac… – mówia policjanci.
Podobnie jak policja, takze prokuratorzy pozytywnie przyjeli pomysl ministra Ziobry. Okazuje sie jednak, ze nie jest on wcale nowy i oryginalny.
– Swego rodzaju tryb przyspieszony obowiazywal jeszcze w latach 90. – mówi zastepca prokuratora okregowego w Siedlcach, Marek Niegowski. – W warunkach Prokuratury Rejonowej w Sokolowie Podlaskim, w której wówczas pracowalem, sprawdzal sie on doskonale. Osiagano najwazniejsze cele, czyli szybkosc i nieuchronnosc kary. Przyspieszona procedura dotyczyla przestepstw o charakterze chuliganskim. Nie wiem, jak ma to funkcjonowac obecnie.
Prokurator Marek Niegowski jest jednak zwolennikiem tego, aby wlaczyc do „szybkiego trybu” szczególnie przestepstwa zwiazane z kierowaniem pojazdami po spozyciu alkoholu.
– Nie mamy w tej mierze doswiadczen, bowiem kiedys prowadzenie auta pod wplywem alkoholu nie bylo przestepstwem, ale wykroczeniem – dodaje M. Niegowski. – Pijani kierowcy sa jednak prawdziwa plaga i trzeba ostrzej walczyc z tym zjawiskiem. Mysle, ze stosowanie wobec nich przyspieszonej procedury byloby uzasadnione. Kierowce mozna zatrzymac do wytrzezwienia, a potem przesluchac, sprawdzic, czy nie byl karany i przygotowac akt oskarzenia.
Do grona zwolenników wprowadzenia trybu przyspieszonego nalezy tez prezes Sadu Okregowego w Siedlcach, Krystyna Swiecicka.
– Od dawna widza potrzebe wprowadzenia takiego przyspieszonego postepowania – uwaza K. Swiecicka. – Jest bowiem zbyt wiele przestepstw, które zabieraja wymiarowi sprawiedliwosci bardzo duzo czasu. Znacznie zwieksza to takze koszty. Jesli tak, to czemu nie stosowac procedury szybszej, tanszej a przy tym majacej tez wyrazny efekt prewencyjny?
Wszyscy podkreslaja jednak, ze wprowadzajac przyspieszony tryb, nalezy byc bardzo ostroznym. Co by nie mówic, ogranicza on chocby prawo do obrony danej osoby. No bo popatrzmy na prosty przyklad. Kiedy bije sie dwóch pijanych mezczyzn, to czy obu mozna skazywac chocby za zaklócanie porzadku? A jesli jeden byl ofiara i bronil sie tylko przed napascia? Podobnych dylematów w calym pomysle jest wiecej i trzeba je dokladnie rozwazyc.