Powiatowe długi

Najbardziej, na ponad 18,7 mln zł, zapożyczył się powiat łukowski. W przeliczeniu na jednego mieszkańca największe zobowiązania ma jednak powiat sokołowski – 186,8 zł na osobę. Mówiąc dokładnie: takie miał w połowie 2007 r.

Ministerstwo Finansów opublikowało zestawienie dochodów i wydatków oraz zobowiązań samorządów z połowy ubiegłego roku. Powiaty, które się nie zapożyczają, należą do zdecydowanej mniejszości. Jednym z takich wyjątków jest powiat siedlecki. Po 2 kwartałach 2007 r. nie miał on żadnych zobowiązań. W przeszłości także się zbytnio nie zadłużał. Dwa lata wcześniej zobowiązania powiatu siedleckiego wynosiły zaledwie 2,5 zł/osobę. W porównaniu z sąsiadami, to niemal tyle, co nic.

Węgrów oddaje pierwszeństwo

W ostatnich latach najbardziej zadłużonym powiatem naszego regionu był powiat węgrowski. Ponad 10 mln zł pożyczek i kredytów sprawiało, że w połowie 2005 r. na statystycznego mieszkańca tego powiatu przypadało 154,1 zł zobowiązań. Samorząd powiatu węgrowskiego był wtedy trzykrotnie bardziej zadłużony niż przeciętny polski powiat. Krajowa średnia powiatowych zobowiązań na mieszkańca wynosiła wtedy 54,4 zł. Pozostałe powiaty naszego regionu były mniej skore do sięgania po kredyty. W większości przypadków zobowiązania liczone na jednego mieszkańca nie przekraczały kilkunastu złotych.

Wyjątkiem, oprócz powiatu węgrowskiego, były powiaty: sokołowski (94,6 zł zobowiązań w przeliczeniu na jednego mieszkańca) oraz łukowski (35,6 zł/mieszkańca). W ciągu dwóch następnych lat zadłużenie naszych powiatów wzrosło, w niektórych przypadkach bardzo znacznie. W połowie 2007 r. zobowiązania powiatów w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosiły: powiat łukowski – 172,1 zł, garwoliński – 77,7 zł, łosicki – 67,7 zł, sokołowski – 186,8 zł, węgrowski – 180 zł, miński – 5,5 zł. Powiat miński oraz powiat siedlecki (z zerowym bilansem zobowiązań) są jedynymi powiatami na naszym terenie, którym w tym czasie udało się zmniejszyć swoje zadłużenie. Czy taki stan zobowiązań to dużo, czy mało?

Będziemy mogli sobie odpowiedzieć na to pytanie, gdy dane te porównamy ze średnią krajową. Zobowiązania przeciętnego polskiego powiatu w połowie ubiegłego roku wynosiły wg Ministerstwa Finansów 91,5 zł na mieszkańca. Jak widać, powiaty sokołowski, węgrowski i łukowski są znacznie powyżej tej średniej. Powiaty łosicki i garwoliński sytuują się nieco poniżej przeciętnej, a miński i siedlecki na samym dole tabeli. Samorządowe zadłużenie porównuje się według jednego jeszcze wskaźnika – porównując wielkość zobowiązań z wielkością planowanych dochodów. Zgodnie z Ustawą o finansach samorządowych zadłużenie samorządu nie może przekroczyć 60% jego dochodów budżetowych. W przypadku powiatów wskaźnik ten średnio w kraju wynosi 15 procent. W przypadku naszych powiatów: łukowski – 25,4%, garwoliński – 10,1%, miński – 0,9%, łosicki – 11,3%, siedlecki – 0%, sokołowski – 27,9%, węgrowski – 30,1%. 

Siedlce już wśród średniaków

W poprzedniej kadencji samorządowej wiele mówiło się w Siedlcach o wielkim zadłużeniu miasta. Czy teraz sytuacja się poprawiła? Tak. Od kilku lat zobowiązania Siedlec w przeliczeniu na 1 mieszkańca systematycznie spadają. W połowie 2007 r. wyniosły 874,8 zł. Dwa lata wcześniej było to 1038,6 zł, a w 2003 r. aż 1044 zł. Wtedy Siedlce należały do liderów pod względem zadłużenia wśród polskich miast na prawach powiatu – ponad dwukrotnie przekraczały statystyczną średnią. Teraz plasują się w pobliżu przeciętnej wynoszącej 836,2 zł/mieszkańca. Dla porównania, średnia ta w przeliczeniu na 1 osobę wynosi: w Białej Podlaskiej – 813 zł, w Zamościu – 578,2 zł, w Ostrołęce – 705,7 zł, w Radomiu – 285,1 zł. 

Samorządy wzięły oddech

Ze wstępnych danych, dotyczących wykonania samorządowych budżetów w 2007 r., jakie napływają do Ministerstwa Finansów, wynika, że miniony rok był dla większości samorządów – przynajmniej pod względem finansowym – dość szczęśliwy. Jednostki samorządu terytorialnego zamknęły rok nadwyżką w wysokości ponad 2 mld zł. Dzięki temu wskaźnik zadłużenia spadł do 17,1%. (Na koniec 2006 r. było to 21,3%) Sytuacja ta zdarzyła się po raz pierwszy od wielu lat. Wcześniej długi gmin, powiatów i województw tylko rosły. Skąd wziął się ten samorządowy dostatek? Po części z gospodarczej prosperity i większych zarobków mieszkańców. Większe sumy z podatków wpłynęły także do kas samorządowych. Ale jest także drugi powód – władze miast, gmin i powiatów gromadzą pieniądze na wielkie inwestycje, które zamierzają zrealizować w najbliższych latach. Wszyscy liczą oczywiście na fundusze UE. Każdy unijny projekt wymaga jednak wkładu własnego. A poza tym – wszystkiego za europejskie pieniądze wybudować się nie da. Wiele wskazuje na to, że samorządowcy, korzystając z gospodarczej koniunktury, łapią chwilowy finansowy oddech. Już wkrótce znowu zaczną się zapożyczać.