Powiat lukowski mial swoje piec minut. Programu tworzenia czytelni internetowych w gminnych bibliotekach publicznych w ramach akcji Ministerstwa Nauki i Informatyzacji nie prowadzono w zadnym powiecie w regionie siedleckim. Natomiast w Lukowskiem w kazdej bibliotece gminnej i jednej filialnej znalazly sie nowoczesne komputery i siec internetowa.
Niewiele brakowalo, aby sprzet dla Lukowa otrzymal ktos inny, bo dyrekcje Lukowskiego Osrodka Kultury i Miejskiej Biblioteki Publicznej nie widzialy potrzeby tworzenia czytelni internetowej w miescie. (…)
Oszusci z samorzadów
Ministerstwo Nauki i Informatyzacji zdecydowalo sie objac województwo lubelskie akcja „Ikonka” w ubieglym roku. Informacje o nieodplatnym przekazywaniu komputerów wyslano do samorzadów. Sprzet mial byc z oprogramowaniem, przystosowany do pracy w sieci i zaopatrzony w karty Wi-Fi, umozliwiajace bezprzewodowa lacznosc z Internetem. Na zgloszenie udzialu w programie byl miesiac.
Czesc bibliotek nie wiedziala o akcji, poniewaz albo w urzedach gmin zapodziewaly sie pisma, albo samorzadowcy chcieli komputery przekazac do szkól.
Anna Malinowska z Departamentu Spoleczenstwa Informacyjnego MNiI powiedziala nam: – Biblioteki przez lata kojarzono z nauka i postepem, ale samorzady przeznaczaly na nie coraz mniej pieniedzy. Poprzez nowe czytelnie chcielismy zapewnic ludziom powszechny dostep do Internetu i wyrównac szanse dostepu do wiedzy. Z czescia samorzadowców toczylismy boje. Oszukiwali nas, chcac przejac komputery.
Czy „Ikonka” to oszustwo?
Miejska Biblioteka Publiczna w Lukowie, na mocy porozumienia miedzy wladzami miasta i powiatu, realizuje zadania biblioteki powiatowej. Instruktor powiatowy MBP, Malgorzata Malkinska, ma dbac o rozwój bibliotek w powiecie. – Od paru lat myslalam, skad zdobyc komputery. Uslyszalam o projekcie Bractwa Kawalerów Gutenberga. Podobny do „Ikonki”, ale nie znalazl zainteresowania. Z „Ikonka” na poczatku bylo podobnie. Gdy zorientowalam sie, ze wiadomosci o akcji dotarly tylko do Woli Myslowskiej, Krzywdy, Wojcieszkowa, Adamowa i Serokomli – zaczelam slac dodatkowe informacje. Do wszystkich placówek telefonowalam. Przeciwstawialam sie tym samorzadom, które nie chcialy dac komputerów bibliotekom – powiedziala M. Malkinska.
Interweniowano tez w Departamencie Wspólpracy Zagranicznej i Przedsiebiorczosci Urzedu Marszalkowskiego, zajmujacego sie koordynacja „Ikonki” na Lubelszczyznie. Rozmowy z urzednikami rozczarowywaly. Stwierdzali, ze wójtowie mieli prawo zadysponowac sprzetem wedlug uznania. – Przeciez to nie prawda! – potwierdza A. Malinowska z MNiI.
Lubelski UM nie spisal sie, jesli chodzi o przekazywanie informacji o akcji. Ale jeszcze gorzej „Ikonke” potraktowala instruktor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie, odpowiedzialna za biblioteki w Lukowskiem. Lubelszczyzna nie byla pierwszym województwem objetym programem, ale pani ta mówila, ze „Luków wychodzi przed szereg” i doradzala czekac, sugerujac, ze akcja moze byc niepewna.
W powiecie nie czekano jednak. Samorzady, które chcialy otrzymac komputery, musialy zapewnic lokale. Do ich zadan nalezalo tez: wyposazenie pomieszczen, wskazanie osób, które mialyby pracowac w przyszlych czytelniach internetowych, opracowanie regulaminu czytelni i zainstalowanie stalego lacza internetowego (wspólpraca z TP SA w wielu przypadkach byla droga przez meke; na pierwsze pytania odpowiadano, ze w zadnej gminie nie da sie podlaczyc Internetu). Wladze musialy zobowiazac sie tez do pokrywania kosztów obslugi czytelni: stale lacza, prad, ubezpieczenie.
Gdy minal termin skladania wniosków (21.11.2003 r.), okazalo sie, ze do akcji przystapily wszystkie biblioteki publiczne z powiatu oprócz… MBP z Lukowa.
Posel nauczycielem dyrektora
Ewa Wisnicka, dyrektor MBP, o „Ikonce” przeczytala w pismie z WBP. – Nie wiedzialam poczatkowo, ze moge starac sie o te komputery – glosi E. Wisnicka. Maria Balinska, zajmujaca wówczas fotel dyrektora Lukowskiego Osrodka Kultury, w sklad którego wchodzi MBP, otrzymala od burmistrza miasta, Zbigniewa Zemly, pismo podsekretarza stanu w MNiI, Wojciecha Szewko. Czytamy w nim: „Ministerstwo (…) zdecydowalo sie objac województwo (…) akcja „Ikonka”, polegajaca na uruchamianiu punktów powszechnego dostepu do Internetu w bibliotekach publicznych w gminach i miejscowosciach województwa”. Co tu jest niejasnego?
– Uwazam, ze ta akcja jest prawdopodobnie wielkiej klasy gównem. Jeszcze sie okaze – dosadnie stwierdzila w maju M. Balinska. – Zadne ministerstwo nigdy niczego madrego nie wymyslilo. Cóz to za akcja – pieprznac po trzy komputery?! Ludzie beda sciagac porno, a pózniej nas sie oskarzy o rozpowszechnianie – utyskiwala dyrektorka LOK-u.
– Jestem czlonkiem sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rzadowego projektu ustawy o informatyzacji. Nerwy mi puscily, gdy zorientowalem sie, ze Luków nie bierze udzialu w programie – irytuje sie posel Wiktor Osik. – Mam troche lat i bylbym usprawiedliwiony, gdybym nie rozumial istoty informatyzacji kraju. Ale mlodsze osoby, w dodatku kierujace placówkami kultury, bibliotekami?! Wymoglem na M. Balinskiej i E. Wisnickiej zobowiazanie, ze, choc po terminie, zloza wniosek. Z tej rozmowy wyniklo, ze panie nie czuly potrzeby unowoczesniania bibliotek – zakonczyl W. Osik.
E. Wisnicka relacjonujac dzialania, jakie podjela, by czytelnia internetowa w MBP zostala uruchomiona, pomija szczególy rozmowy z poslem.
Czytelnia nie dziala – oddawac komputery!
Czytelnia jednak w Lukowie dziala i kazdy moze korzystac z niej za darmo. Ulokowano ja w pomieszczeniach Oddzialu dla Dzieci, bo, wedlug E. Wisnickiej, gdzie indziej nie ma miejsca. Opiekuje sie nia Elzbieta Michalak. W regulaminie czytelni wprowadzono rózne ograniczenia. Nie mozna np. przy komputerze przebywac dluzej niz godzine, nie wolno korzystac z wlasnych dyskietek, ani innego sprzetu komputerowego.
Niewielu lukowian wie o istnieniu czytelni. Nawet wewnatrz placówki nie widac najmniejszego ogloszenia. Informacje przekazywane sa jednak poczta pantoflowa i do czytelni przychodzi coraz wiecej osób (w kwietniu 34, w maju 189, w czerwcu 200). Najczesciej z Internetu korzystaja dzieci i mlodziez. Podobne czytelnie uruchomiono we wszystkich gminach powiatu poza Staninem. Ministerstwo Nauki i Informatyzacji zapowiedzialo w lipcu kontrole. Podarowane komputery beda odebrane z nieczynnych czytelni.
Antytalenty kontra ministerstwo
Dotychczas komputery w bibliotekach wykorzystywano w ograniczonym zakresie. Totez wiedza informatyczna bibliotekarek jest bardzo niska. Niewiele zainteresowanych jest jej podnoszeniem na kursach w WBP, bo, jak stwierdzila E. Wisnicka, trzeba za nie placic ponad 100 zl. Dlatego z inicjatywy M. Malkinskiej zorganizowano bezplatne szkolenie. Prowadzil je informatyk starostwa powiatowego w Lukowie, Krzysztof Konstanty, oraz gosc z WBP, Grzegorz Winnicki. Bibliotekarki domagaly sie kolejnych takich spotkan.
E. Wisnicka uwaza, ze nie kazdy komputer w bibliotece moze byc podlaczony do Internetu. Dlaczego? Bo istnieja wirusy, którymi mozna „zarazic” sprzet, bo pracownicy zamiast pracowac – serfuja po Internecie. Dyrektorka MBP sadzi, ze dostep do Internetu w bibliotece powinien byc ograniczony jedynie do nowej czytelni.
E. Wisnicka twierdzi tez, ze nawet jak czytelnik przyjdzie do biblioteki z wlasnym laptopem, to nie bedzie mial mozliwosci podlaczenia sie do Internetu.
– Po co jest wiec antena radiowa na scianie biblioteki?
– Zastanawialam sie, pytalam panów, którzy instalowali sprzet. Przeciez korzystamy z Neostrady. Odpowiedzieli, ze maja w zestawie, to zainstaluja. Nie dociekalam wiecej. Uznalam, ze to nieistotne – stwierdza E. Wisnicka.
Bardziej od dyrektorki jest zorientowana jej podwladna, E. Michalak. – Mnie mówiono, ze osoby, które beda w odleglosci 300 m od anteny moga korzystac z Internetu, ale musza sie zalogowac do sieci – powiedziala.
Podejscie dyrekcji MBP do komputeryzacji jest zgola odmienne od zamierzen Ministerstwa Nauki i Informatyzacji.
Piotr Giczela
