Siedleckie Przedsiębiorstwo Energetyczne przeprowadza kolejną modernizację instalacji kogeneracyjnej w swojej elektrociepłowni EC2. Cele są proste: nowoczesność, bezawaryjność i lepsze ceny ciepła dla odbiorców.
Na początek nieco teorii. Kogeneracja to proces technologiczny, w którym produkuje się jednocześnie energię elektryczną i ciepło. Pozwala to minimalizować straty energetyczne, a przy tym przyczynia się do zwiększenia efektywności energetycznej oraz zmniejszenia emisji do atmosfery CO2 i zanieczyszczeń.
STRZAŁ W DZIESIĄTKĘ
Jak mówi Piotr Ratajczyk, dyrektor do spraw technicznych Przedsiębiorstwa Energetycznego, firma do zalet tego rozwiązania jest przekonana już od ćwierć wieku. Wtedy to bowiem podjęto decyzję o stopniowym odchodzeniu od wytwarzania energii cieplnej z miału węglowego. W 2000 r. zaczęła się w Siedlcach budowa pierwszej elektrociepłowni gazowej (EC1), wykorzystującej 2 turbiny gazowe. Dodatkowym argumentem „za” było wsparcie z zewnątrz – przekazanie turbin gazowych i przekładni redukcyjnych przez rząd Stanów Zjednoczonych oraz dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Niedługo później zaczęła się historia budowy elektrociepłowni gazowej EC2. Nie byłoby jej bez faktu, że w 2008 r. upadłość ogłosiła Elektrociepłownia Starachowice. Z kolei w 2010 r. siedlecki PEC odkupił od syndyka 2 turbiny gazowe Titan 130 oraz turbinę parową Blohm&Voos. Urządzenia te były w bardzo dobrym stanie technicznym (przepracowały tylko 7 tys. godzin, czyli niecały rok), a cena – wyjątkowo atrakcyjna. Wystarczy powiedzieć, że koszt całej inwestycji wyniósł 51 mln zł, co wówczas stanowiło ok. 35% wartości nowego obiektu. Dzięki temu udało się ją zrealizować w oparciu tylko o środki własne i kredyt z Banku Ochrony Środowiska (z wykupem części odsetek przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej).
– Z tamtego okresu najbardziej utkwiły mi w pamięci trudne negocjacje z syndykiem EC Starachowice i Bankiem PKO S.A. – mówi Krzysztof Figat, ówczesny prezes PEC. – Wyceniał cały obiekt na ok. 80 mln zł, a w ostatecznym rozrachunku za turbiny zapłaciliśmy niewiele ponad 20 mln zł. Jako jedyni w Polsce podjęliśmy ryzyko zakupu urządzeń używanych, co okazało się strzałem w dziesiątkę – dodaje.
DUŻE LICZBY I NOWOCZESNOŚĆ
Obiekt ruszył rok później, po przeniesieniu do Siedlec i wybudowaniu hali oraz zainstalowaniu tych urządzeń. Pracuje z sukcesem do teraz. EC2, jak mówi dyrektor Ratajczyk, wytwarza ciepło i energię elektryczną przez cały rok. – Wiosną i latem dzięki temu dostarczamy naszym odbiorcom ciepłą wodę użytkową, a w sezonie zimowym oczywiście służy ono także do ogrzewania budynków i mieszkań – wyjaśnia.
Ze względu na konieczność transportu gorącej wody elektrociepłownia obsługuje tylko miasto. Jednak to „tylko” oznacza około 91 km sieci ciepłowniczej, a więc niemal tyle, ile wynosi odległość z Siedlec do Warszawy. Kolejne liczby też robią wrażenie, bo do tych ciepłociągów podłączonych jest ponad 1000 węzłów ciepłowniczych, czyli urządzeń, które dostarczają ciepłą wodę do poszczególnych mieszkań czy lokali. Nic jednak dziwnego – siedlecka EC2 to największa instalacja tego typu w promieniu około 100 km. Od chwili uruchomienia Elektrociepłownia EC2 przepracowała dla mieszkańców Siedlec łącznie blisko 200 tysięcy godzin i wyprodukowała dla odbiorców ciepła systemowego 5,8 mln GJ energii cieplnej. Wytworzyła też niemal 1,7 mln MWh energii elektrycznej.
Piotr Ratajczyk z dumą podkreśla, że zastosowany w Siedlcach kogeneracyjny układ kombinowany jest układem bardzo nowoczesnym. A przez to pozwala na maksymalne wykorzystanie energii spalanego gazu. W PE Siedlce widzą jednak, że nie da się być nowoczesnym na zawsze. – Tak zwana żywotność techniczna turbin gazowych to koło 35 tys. godzin pracy. W praktyce to oznacza, że co 5 lub 6 lat należy je poddawać generalnemu remontowi. Wysyłamy wtedy wyeksploatowane urządzenie do producenta, który przesyła nam egzemplarz z gwarancją na kolejne 35 tys. godzin.
Przedsiębiorstwo Energetyczne w Siedlcach wykonało do tej pory 1 taki zabieg, mniej więcej 4 lata temu. Turbiny mają więc jeszcze „zapas” godzin do przepracowania.
ZE ŚREDNIOWIECZA W NOWOCZESNOŚĆ?
Ale unowocześnianie EC2 to nie tylko wymiana turbin. Obecnie trwa tu wymiana komputerowego układu sterowania turbiną parową. Chodzi o urządzenia nadzorujące pracę elektrociepłowni, turbin gazowych i turbiny parowej. Dotychczasowy ma przecież już kilkanaście lat, nic zatem dziwnego, że uległ znacznemu wyeksploatowaniu. Na dodatek brak do niego część zamiennych, a nawet urządzeń do jego naprawy, więc każda awaria jest obarczona długim postojem i niepewnością co do kolejnego uruchomienia.
Przede wszystkim jednak dotychczasowy układ sterowania zestarzał się technologicznie. Na pytanie, czy to wejście ze średniowiecza w nowoczesność, prezes Przedsiębiorstwa Energetycznego Wojciech Pawlik odpowiada spokojnie: – Musimy zamienić jeden system, stworzony w zupełnie innej, najnowocześniejszej technologii, na drugi, Ovation firmy Emerson. To oznacza instalację nowego komputera, który steruje pracą wszystkich urządzeń, ale też czujników zainstalowanych w turbinie parowej, okablowania, mierników prędkości oraz zabezpieczeń elektrycznych generatora.
Co ważne, każde z tych urządzeń musi być wyjątkowo trwałe i bezawaryjne. Dość powiedzieć, że wchodzące w skład systemu komputery mają oficjalne certyfikaty NASA, potwierdzające, że muszą wykonać określoną liczbę operacji. I choć to wszystko oznacza spore wydatki, siedlecki PEC nie ma wątpliwości: kiedy urządzenia i zabezpieczenia odpowiadają za bezpieczeństwo i życie ludzkie, nie powinno się oszczędzać.
OSZCZĘDNIEJ, TANIEJ I BEZ PRZERW
Po co to wszystko? Po pierwsze, chodzi o zwiększenie automatyzacji procesów technologicznych. To ułatwi obsługę i wyeliminuje część błędów ludzkich. Ale też powiększy kontrolę nad pracą urządzeń elektrociepłowni. – I różnymi usterkami, które występują w jej trakcie. Po modernizacji będziemy mogli je przewidywać i planować remonty – tłumaczy dyrektor.
Dodaje też, że nowy system sterowania ma też zabezpieczyć EC2 przed awariami i zapewnić serwis całego układu technologicznego: – Chcemy, by nie dochodziło już do postojów turbiny parowej spowodowanych awariami. Dzięki bezawaryjnej pracy na pewno zwiększymy produkcję ciepła.
– Dmuchamy na zimne, żeby było ciepło – komentuje to z uśmiechem prezes Pawlik. A Piotr Ratajczyk dodaje, że to ma szansę przełożyć się na obniżenie cen ciepła dla siedlczan:
– Optymalizujemy koszty tak, żeby ceny były racjonalne.
Prace programistyczne nad przeniesieniem systemu sterowania zaczęły się już w kwietniu i trwały około 2 miesięcy. Prace w samej elektrociepłowni, polegające na demontażu starych urządzeń zaczęły się w lipcu. Zakończą się w połowie lub pod koniec sierpnia.
– Co ważne, w każdej sytuacji, nawet awaryjnej, jesteśmy w stanie dostarczyć ciepło do naszych odbiorców. To przez to, że PE Siedlce ma też 2 inne źródła ciepła: niedawno zmodernizowaną elektrociepłownię gazową EC-SG (dawniej EC1), wyposażoną obecnie w dwa silniki gazowe, a także Ciepłownię Centralną z kotłami węglowymi i gazowymi – kończy dyrektor Ratajczyk.
