Czym sprawić przyjemność naukowcowi,
obchodzącemu jubileusz? No cóż, książka
powinna być zapewne stosownym prezentem. Książka złożona w hołdzie jego naukowej pracy może być prezentem idealnym.
Z okazji 50-lecia pracy pedagogicznej i naukowej profesora Henryka Mierzwińskiego Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie oraz Instytut Historii Akademii Podlaskiej w Siedlcach wydały księgę jubileuszową „Z historii Polski i Podlasia”. Trudno powiedzieć, by był to zdawkowy, symboliczny prezent – prawie 700 stron druku w solidnych, twardych okładkach. Już sądząc z tytułu, zakres tematyczny dzieła jest ogromny: dzieje Polski i Podlasia – bezkres. Wystarczy jednak spojrzeć na tytuł pierwszej zamieszczonej w książce rozprawy (Ks. Roman Krawczyk: „Niewola babilońska. Tożsamość narodowa i religijna Izraelitów Z Kolonii Poizdów Najmłodszy kurator w Polsce Profesor Henryk Mierzwiński wypromował 6 doktorów nauk humanistycznych i ponad 500 magistrów z zakresu: historii, historii kultury fizycznej i pedagogiki. Jest autorem ponad 150 prac naukowych, Dla każdego coś…
w niewoli babilońskiej”) oraz rozprawy ostatniej (Witold Jan Burzyński: „Kanały komunikacyjne w procesie kształtowania systemów aksjonormatywnych młodzieży polskiej i białoruskiej”), by spostrzec, że dzieło rozsadza ramy, zakreślone nawet tak szerokim tytułem. Zanim jednak zajrzymy do środka, wypada przedstawić jubilata – profesora Henryka Mierzwińskiego.
W biografii naukowej można przeczytać, że profesor nadzwyczajny doktor habilitowany Henryk Stefan Mierzwiński urodził się
1 września 1935 r. na ziemi podlaskiej – w Kolonii Poizdów, pow. łukowski, woj. lubelskie w wielodzietnej rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu szkoły podstawowej został przyjęty do Liceum Pedagogicznego im. Stanisława Staszica w Leśnej Podlaskiej, a w 1954 r. rozpoczął studia wyższe na kierunku historia w Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Warszawie. Rok później przeniósł się do Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (obecnie Akademia Pedagogiczna), którą ukończył w 1958 r., uzyskując tytuł magistra historii. Praca magisterska: „Polska Partia Socjalistyczna >Proletariat< (tzw. III >Proletariat<) 1990- 1909”. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w rodzinnych stronach – Szkole Podstawowej
i Liceum Ogólnokształcącym w Adamowie. Rok później przeniósł się do Szkoły Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącego w Komarówce Podlaskiej. W 1963 r. władze oświatowe powierzyły młodemu wówczas nauczycielowi pełnienie obowiązków dyrektora Szkoły Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącego w Kocku. Henryk Mierzwiński kierował tą placówką przez 12 lat. Pracując
w Kocku, interesował się dziejami Ziemi Łukowskiej, współpracował z wydawnictwami, publikował artykuły popularnonaukowe.
W 1973 r. w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie otwarto mu przewód doktorski, dotyczący historii Kocka. Po utworzeniu
w 1975 r. województwa bialskopodlaskiego, Henryk Mierzwiński został najmłodszym w Polsce kuratorem oświaty i wychowania
– w Białej Podlaskiej. Mimo wielu zajęć, także społecznych, w 1977 r. obronił pracę doktorską „Kock – zarys dziejów do roku 1918”. W 1981 r. rozpoczął pracę w Filii Akademii Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej. Kierował Pracownią Pedagogiki i Historii Kultury Fizycznej, był zastępcą dyrektora Instytutu Nauk Biologicznych i Pedagogicznych. W tym czasie zainteresował się dziejami wsi i ruchu ludowego. Na podstawie oceny ogólnego dorobku naukowego i przedłożonej rozprawy habilitacyjnej „Tomasz Nocznicki. Życie, działalność, myśl polityczna (1862 – 1944)” uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych, nadany uchwałą Rady Wydziału Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w 1989 r. Rok później został mianowany na stanowisko profesora nadzwyczajnego. W latach 1989-2005 prof. Henryk Mierzwiński był szczególnie aktywny naukowo. W Akademii Podlaskiej w Siedlcach uczestniczył w organizacji Wydziału Humanistycznego, zwłaszcza Instytutu Historii. Przez kilka lat był kierownikiem Katedry Historii Podlasia.
w tym kilkunastu książek, głównie
o historii regionalnej. Był inicjatorem wydawania i jest dotychczas przewodniczącym kolegium redakcyjnego „Rocznika Bialskopodlaskiego”, przez wiele lat przewodniczył także kolegium redakcyjnemu „Szkiców Podlaskich”.
„Z historii Polski i Podlasia” to ponad czterdzieści szkiców, rozpraw i artykułów o tematyce przeważnie historycznej. Prawdziwe humanistyczne silva rerum. Przeczytać tego za jednym zasiadem nie sposób. Ale podczytywać po kawałku od czasu do czasu – czemu nie. Każdy znajdzie coś, co go szczególnie zainteresuje. Ja wybrałem na początek „Kilka uwag o tradycji Gotów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej” Krzysztofa Gębury oraz „Henryk Sienkiewicz a Podlasie” Józefa Geresza. Jeśli reszta jest równie smakowita, jubileusz prof. Henryka Mierzwińskiego można uznać za udany.
