Bilet do muzeum lub teatru kosztujący tylko 1 zł – na to mogą liczyć osoby z niepełnosprawnościami
z naszego województwa. Z takiej preferencyjnej ceny mogą też skorzystać osoby im towarzyszące. To kolejne działania samorządu województwa, które przybliżają ofertę kulturalną Mazowsza.
„Wsparcie osób z niepełnosprawnościami na Mazowszu” to nowy program samorządu województwa mazowieckiego. Ma on ułatwić osobom z niepełnosprawnościami korzystanie z oferty 28 mazowieckich instytucji kultury, zwiększając ich udział w życiu społecznym.
– Mamy już pewne doświadczenia w programie „Kulturalna szkoła na Mazowszu”, w którym uczniowie mazowieckich szkół mieli szansę na bilety za 1 zł. Wyniki są imponujące. W sumie mamy już ponad 310 tys. uczniów: 150 tys. w zeszłym roku, a w pierwszym półroczu tego roku – już blisko 160 tys. – podsumowuje członek zarządu województwa Janina Ewa Orzełowska. – Idziemy dalej – proponujemy podobną ofertę dla osób z niepełnosprawnościami.
– Zachęceni sukcesem programu skierowanego do uczniów postanowiliśmy podobną ofertę skierować do osób z niepełnosprawnościami – mówi Elżbieta Lanc, członek zarządu województwa. – Nasze instytucje kultury są otwarte na wszystkich, nawet jeśli w wielu przypadkach to przy tym programie uczą się, jak zwiększać dostępność swojej oferty dla osób ze szczególnymi potrzebami.
Dostępne przestrzenie, czyli jak to wygląda w praktyce
Kulturę można odbierać różnymi zmysłami. Jej dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami to nie sam wjazd do budynku. – Zabytkowe zamki, z wąskimi klatkami będą mniej dostępne dla osób poruszających się na wózkach, ale mogą mieć ofertę dostosowaną np. do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzroku. Instytucje aranżują swoje przestrzenie na miarę możliwości, ale też pomysłu na prezentowanie oferty – zaznacza Artur Świercz, pełnomocnik zarządu województwa ds. osób z niepełnosprawnościami.
Bardzo ważne jest, by przed wybraniem się czy zdalnym zakupem biletu sprawdzić na stronie instytucji kultury nie tylko jej bieżącą ofertę, ale też to, w jaki sposób jest ona dostępna pod kątem indywidualnych potrzeb.
– Szerokie działania wystawiennicze, edukacyjne, eventowe kierujemy do wszystkich grup społecznych. By ułatwić osobom z niepełnosprawnościami dostęp do zasobów muzeów, wdrażamy szereg rozwiązań – podkreśla Eliza Czapska, dyrektor Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie. – W Muzeum Zbrojowni zostały wprowadzone rozwiązania techniczne, komunikacyjno-informacyjne oraz cyfrowe, które mają ułatwić osobom z niepełnosprawnością poruszanie się po obiekcie.
Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie chce jak najszerzej udostępniać zwiedzającym posiadane zbiory i wystawy czasowe oraz tereny zielone podzamcza. Priorytetem instytucji jest promowanie dziedzictwa kulturowego Mazowsza i Polski bez wykluczenia nikogo.
W obrębie funkcjonowania obiektu zamontowano pochylnie umożliwiające dostanie się do toalety dla osób z niepełnosprawnościami. Udostępniono w pełni dostosowaną toaletę, oznakowano przestrzeń, a schody wyposażono w poręcze. Została wybudowana winda wjeżdżająca na przejście bramowe z myślą o osobach poruszających się na wózkach. Wokół zamku znajdują się wiata oraz ławki, na których można odpocząć podczas zwiedzania. Osoby, które nie mogą ze względu na niepełnosprawność ruchową zobaczyć ekspozycji, mogą skorzystać ze spaceru wirtualnego.
Szeroka oferta
Osoby z niepełnosprawnościami mogą wybierać spośród 28 instytucji kultury, prowadzonych przez samorząd Mazowsza. Wśród nich są zarówno instytucje teatralne i widowiskowe (np. Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie, Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze im. Tadeusza Sygietyńskiego w Otrębusach czy Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku), skanseny (Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu i Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu), jak i muzea (np. Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu, Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, Muzeum Mazowieckie w Płocku, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie czy Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie).
– Inicjatywa, w której zwiększa się szansę udziału osób z niepełnosprawnościami w życiu kulturalnym, a przez to społecznym, zasługuje na uznanie. Wiele osób, gdy musi wybrać między wydatkiem np. na rehabilitację a wydatkiem na pójście do teatru czy muzeum, wybierze to pierwsze – zauważa Renata Orłowska, znana jako „Zaniczka”, laureatka konkursu Mazowiecka Lady D. – Zmniejszenie bariery finansowej pozwoli nam na większy udział w wydarzeniach kulturalnych. To dobry początek, by wzajemnie uczyć się tego, co w swojej ofercie mają instytucje kultury, a jak my – jako środowisko osób z niepełnosprawnościami – możemy te instytucje inspirować do zmian.
Mniej za bilet, można wyruszyć po Mazowszu
– Dostępność oznacza dla nas odpowiedzialność, ale także otwartość, gościnność. Działalność instytucji kultury ma sens, kiedy z jej oferty korzystają wszyscy zainteresowani odbiorcy – podkreśla Magdalena Dąbrowska, koordynatorka ds. projektów Muzeum Etnograficznego w Warszawie. – Muzea przechowywujące dzieła, obiekty i artefakty, chronią dziedzictwo niematerialne, ale dopiero ich wyeksponowanie pozwala tworzyć relację z naszą publicznością. Znaczenie ma nie tylko to, o czym opowiadamy, ale też to, w jaki sposób to robimy. Stale więc pracujemy nad dopasowaniem oferty muzeum do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dbamy o to, kreując koncepty wystaw i wydarzeń, gdyż zależy nam na przyjaznych warunkach zwiedzania i odkrywania świata współczesnej etnografii przez osoby o różnych potrzebach.
Państwowe Muzeum Etnograficznew Warszawie znajduje się w zabytkowym XIX-wiecznym gmachu dawnego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przy ul. Kredytowej 1. Jednym z największych wyzwań jest znoszenie barier architektonicznych w budynku, który nie został zaprojektowany pod cele wystawiennicze, a jednocześnie pozostaje pod kuratelą konserwatora zabytków. Mimo to już od kilku lat w muzeum można korzystać z podnośnika umożliwiającego dostęp do budynku osobom z ograniczeniami ruchu czy panoramicznej windy łączącej wszystkie kondygnacje oraz drugiej, alternatywnej windy ułatwiającej zwiedzanie wystaw. Wewnątrz zadbano o odpowiednią szerokość przejść, rozmieszczenie obiektów od siebie z zachowaniem odpowiedniej odległości czy wysokość ich ulokowania, a także zastosowano odpowiedniego rozmiaru i rodzaju kroje pism w podpisach i tekstach tworzących narrację wystawy.
W muzeum działa pętla indukcyjna (system wspomagania słuchu, który znacząco poprawia zrozumiałość mowy osobie słabosłyszącej). Oprócz tego przygotowane są audiodeskrypcje, nagrania w polskim języku migowym (PJM) czy tłumaczenia tekstów na języki obce. Do wybranych obiektów utworzono także tyflografiki, repliki obiektów do dotykania oraz podpisy w alfabecie Braille’a. Podczas wybranych wydarzeń, jest również dostępny asystent dla osób z niepełnosprawnością wzroku, a także tłumacz PJM.
Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w Płocku również postawił na większą dostępność swojej placówki. – Ten sezon okazał się większym wyzwaniem niż się spodziewaliśmy, a było nim zaproszenie do teatru osób, które dotąd nie mogły go odwiedzić – mówi Monika Mioduszewska, koordynatorka projektu „Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w Płocku – Teatr dostępny”. – Nad wdrażaniem jego dostępności pracowaliśmy przez dziesięć miesięcy. Dzięki temu zrealizowaliśmy dziewięć spektakli z audiodeskrypcją dla niewidomych, a jeden z napisami
w języku polskim, tłumaczony na polski język migowy.
Teatr zorganizował również trzy oprowadzania sensoryczne dla osób niewidomych, głuchych i z niepełnosprawnościami ruchowymi.
– Mamy pętlę indukcyjną na dużej scenie, strona internetowa została zmodernizowana, przeszkoliliśmy pracowników
z obsługi osób z niepełnosprawnościami i z tworzenia audiodeskrypcji oraz napisów do spektakli. Zrobiliśmy wiele, ale wiele jeszcze zostało do zrobienia, bo chcemy, by w przyszłości nikt już nie pytał, czym jest dostępna instytucja kultury – dodaje Monika Mioduszewska.
Oferta zawsze do sprawdzenia
Oferta instytucji kultury może w ramach programu dotyczyć wyłącznie przedsięwzięć własnych tej instytucji (poza projektami okazjonalnymi). Bilet można kupić w kasie lub za pośrednictwem strony internetowej wybranej instytucji kultury, ale przed zakupem przez internet trzeba skontaktować się z wybraną instytucją telefonicznie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej, żeby potwierdzić ofertę.
Szczegółowe informacje można znaleźć na stronach każdej z instytucji. Regulamin programu, wzór oświadczenia i lista instytucji znajdują się również na stronie: www.mcps.com.pl.
To tylko przedsmak
Program został przygotowany przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej we współpracy z Departamentem Kultury, Promocji i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Obecnie trwa do końca roku. Na tegoroczną edycję samorząd województwa przeznaczył 2 mln zł z budżetu Mazowsza. Zaplanowana jest już kontynuacja w przyszłym roku.
– Chcemy, by ten program zwiększył udział osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym. Niekiedy pierwszą barierą jest bariera ekonomiczna. Program ją niweluje, co wielu osobom da możliwość nie tylko skorzystania z oferty mazowieckich instytucji kultury, ale też urozmaiconego spędzania czasu wolnego. Takie przeciwdziałanie wykluczeniu wpisuje się w realizację naszego wojewódzkiego programu wyrównywania szans osób niepełnosprawnych – zaznacza Aleksander Kornatowski, dyrektor Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej.
