Siedlce: Prawosławni świętują (zdjęcia, film)

W niedzielę 20 października w siedleckiej cerkwi pw. Świętej Trójcy obchodzono ceremonialnie święto ku czci Częstochowskiej Ikony Matki Bożej. Wierni zebrali się, by uczestniczyć w wyjątkowej liturgii, której przewodniczył prawosławny arcybiskup lubelski i chełmski Abel.

Prawosławna parafia pw. Świętej Trójcy w Siedlcach ma bogatą historię, sięgającą średniowiecza. W owym czasie istniała tu wspólnota, należąca do parafii w Drohiczynie. Natomiast pierwsza cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Spirydona z Trymitus została zbudowana w 1837 roku. Miała charakter świątyni domowej i ulokowana była przy ul. Pałacowej (obecnie ul. Tadeusza Kościuszki). Ponadto w 1869 roku wybudowano sobór pod wezwaniem Zesłania Ducha Świętego (obecnie kościół garnizonowy), a w 1900 roku cerkiew – szkołę (obecnie część gmachu Uniwersytetu w Siedlcach przy ul. 3 Maja).

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku działalność parafii była kontynuowana, jednak z przerwami, wynikającymi z trudności politycznych i zmian demograficznych. W okresie międzywojennym i po II wojnie światowej Kościół prawosławny w Siedlcach zmagał się z różnego rodzaju ograniczeniami. Na dłuższy czas po wojnie siedlecka parafia prawosławna uzyskała możliwość ulokowania cerkwi w kamienicy na pierwszym piętrze przy zbiegu ulic Kilińskiego i 3 Maja (do 1986 roku). Obecna cerkiew, znajdująca się przy ul. Brzeskiej w Siedlcach, została wzniesiona w latach 80. i stała się nowym duchowym centrum siedleckiej wspólnoty prawosławnej.

W ostatniej dekadzie XX wieku, w wolnej Polsce, nastąpił renesans życia religijnego parafii.

– Dziś paraf a pw. Świętej Trójcy w Siedlcach stanowi ważny ośrodek dla około 250 rodzin. W ostatnim czasie wiernych jest więcej. Na niedzielnej liturgii pojawiają się bowiem wierni z Ukrainy, którzy mieszkają w Siedlcach, Łukowie oraz innych pobliskich miejscowościach. Przychodzą także Białorusini, Gruzini, Mołdawianie – mówi proboszcz parafii ks. Sławomir Kochan.

Parafia św. Świętej Trójcy obejmuje powiaty: garwoliński, łosicki, sokołowski, węgrowski i łukowski. Wierni z powiatu mińskiego mają od niedawna nowo powstałą cerkiew w Mińsku Mazowieckim.

Podczas niedzielnej uroczystości (20 października) wierni spotkali się w cerkwi w Siedlcach, by oddać cześć Matce Bożej. Dla prawosławnych to szczególne święto, przypominające o znaczeniu Częstochowskiej Ikony, która w tradycji cerkiewnej jest jednym z ważnych symboli opieki i orędownictwa Bogurodzicy.

– Modlitwy zanoszone do Matki Bożej Częstochowskiej – Matki Narodu Polskiego – są najlepszym sposobem umacniania się w wierze oraz ubłagania potrzebnych nam do codziennego życia łask i sił do przeciwstawiania pokusom, zwątpieniom i słabościom – mówi proboszcz parafii ks. Sławomir Kochan. – Od 2013 r. adoracja tego wizerunku już na stałe wpisała się w kalendarz liturgiczny parafii kiedy archimandryta Galaktion z Żytomierza uroczyście darował wykonaną przez ukraińskich pisarzy ikonę, imponujących rozmiarów.

Ta wyjątkowa liturgia rozpoczęła się powitaniem (przez dzieci, starostę i proboszcza) arcybiskupa, który przewodził uroczystościom w asyście dziekana dekanatu Biała Podlaska ks. mitrata mgr. Andrzeja Pugacewicza, proboszcza parafii prawosławnej w Boćkach ks. mitrata mgr. Mirosława Niczyporuka oraz licznie przybyłych duchownych z Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej.

Zgodnie z obrządkiem, na początku nabożeństwa, hipodiakoni i diakoni uroczyście nałożyli arcybiskupowi liturgiczne
szaty. W tradycji prawosławnej kapłani ubierają się w specjalne szaty liturgiczne przed rozpoczęciem misterium, by podkreślić duchowe znaczenie nabożeństwa i ich szczególną rolę w świętej liturgii. Akt ten ma głęboką symbolikę i odnosi się do oczyszczenia duchowego oraz przygotowania do pełnienia świętej posługi. Kapłan, zakładając szaty liturgiczne, niejako odrzuca swoją codzienną tożsamość i przyjmuje godność sługi Bożego. Każda część stroju ma symboliczne znaczenie, przypominając o czystości, pokorze oraz o obowiązkach duchowych.

Nabożeństwo odbywało się w języku cerkiewnosłowiańskim. Śpiew chóru, którym dyrygowała Justyna Pikutin oraz głębokie, barytonowe głosy duchownych wprowadziły zgromadzonych w niezwykle mistyczną atmosferę. Ich harmonijne i przepełnione duchowością brzmienia tworzyły niezwykły nastrój, który pozostawił niezatarte wrażenie.

Warto dodać, że w tradycji prawosławnej nie używa się instrumentów muzycznych. Cała oprawa dźwiękowa liturgii opiera się wyłącznie na śpiewie, który sam w sobie jest głębokim wyrazem duchowej modlitwy i skupienia.

Homilia, wygłoszona przez hierarchę, przypominała o potrzebie pielęgnowania w sobie empatii i sumienia. Arcybiskup mówił, jak ważna jest jedność duchowa i wzmacnianie więzi wśród wspólnoty wiernych. Zaznaczył też, że święto parafialne ku czci Częstochowskiej Ikony Matki Bożej na stałe wpisało się w kalendarz uroczystości siedleckiej parafii, której działalność i życie duchowe od lat stanowią fundament dla lokalnej prawosławnej społeczności.

W tym roku przypada 100. rocznica nadania Kościołowi Prawosławnemu w Polsce autokefalii (niezależności) przez patriarchat Konstantynopola. Akt ten przyczynił się do uniezależnienia prawosławnych od patriarchatu moskiewskiego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Święty Sobór Biskupów prawosławnych ogłosił ramowy program obchodów jubileuszowego roku. W Siedlcach już 16 listopada odbędzie się uroczysta konferencja naukowa.

OBCHODY JUBILEUSZU 100-LECIA AUTOKEFALII POLSKIEGO AUTOKEFALICZNEGO KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO W DIECEZJI LUBELSKO-CHEŁMSKIEJ

W sobotę 16 listopada roku na Uniwersytecie w Siedlcach odbędzie się konferencja poświęcona stuleciu autokefalii Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Konferencja rozpocznie się o godz. 10.00 od otwarcia wystawy „100-lecie Autokefalii PAKP” w rektoracie UwS (ul. Konarskiego 2).

Po powitaniu gości i wystąpieniach władz rozpocznie się konferencja naukowa. Wśród 13 wykładów warto zwrócić uwagę na dwa, które mogą być szczególnie interesujące dla osób związanych z naszym regionem. Pierwszy z nich zacznie się o godz. 12.20 i wygłosi go dr hab. Adam Bobryk – .„Między polityką i religią. Postawa władz Rzeczypospolitej wobec kwestii autokefalii Cerkwi prawosławnej w Polsce”. A godzinę później dr Izabela Kochan, specjalistka z Wydziału Nauk Społecznych, opowie o „Dziedzictwie kulturowym siedleckiej społeczności prawosławnej”.

Konferencję naukową zakończy koncert muzyki cerkiewnej (godz. 14.20).

MILENA CELIŃSKA