To już pewne. 26 października w Wojcieszkowie nastąpi oficjalne odsłonięcie tablicy upamiętniającej działających w tych okolicach członków Armii Krajowej. Nie obyło się jednak bez emocji. Wójt odbierał telefony z pytaniami, czy wie, czyj pomnik stanie we wsi.
Przypomnijmy: inicjatorem wzniesienia tablicy jest Piotr Żudrak z Wrocławia. Jego noszący to samo imię stryj (ps. „Tadeusz”) był jednym z Żołnierzy Wyklętych, a w latach 1943-44 – komendantem V Rejonu AK Wojcieszków. 70 lat temu został zastrzelony przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego we wsi Hermanów. W ubiegłym roku bratanek „Tadeusza” przedstawił swój pomysł Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Ta poparła idę stworzenia pomnika ku czci V Rejonu, a nawet wyraziła chęć pomocy w opracowaniu jego treści i koncepcji plastycznej. Zadeklarowała też wsparcie finansowe, ale dopiero w 2015 r. Podobnie P. Żudrakowi odpowiedziały władze gminy Wojcieszków. […]
Wójt Janusz Wylotek poinformował, że choć treść napisu na tablicy zmieniała się kilkakrotnie, niektórym nie podoba się podpis. – U większości mieszkańców cała ta sprawa nie wywołuje emocji – wyjaśnia wójt w rozmowie z nami. – Pozostali, zwłaszcza ci, którzy pamiętają czasy II wojny światowej, mają mieszane odczucia. Ich zdaniem, część ludzi związanych z Armią Krajową nie miała czystych rąk. Odebrałem telefony od kilku osób, które pytały, czy wiemy, komu postawimy ten pomnik, i czy wypada oddawać hołd wszystkim tutejszym AK-owcom. To jednak wyjątki – podkreśla. […]
Więcej w papierowym i e-wydaniu „TS” nr 40.
SPOŁECZNOŚĆ KONTRA NIEKTÓRZY
W połowie września komitet wydał pozytywną opinię w tej sprawie. Dzięki temu już 2 tygodnie później Rada Gminy Wojcieszków mogła poddać pod głosowanie uchwałę o wzniesieniu pomnika.
Najpierw jednak okazało się, że kontrowersje budzi napis, jaki znajdzie się na tablicy. Brzmi on: „W hołdzie Komendantom, Oficerom i Żołnierzom V Rejonu Armii Krajowej Wojcieszków Obwód Łuków poległym, zamordowanym i tym, którzy w walce przetrwali, by Polska była wolna i niepodległa… Społeczność gminy Wojcieszków”. Podczas wrześniowej sesji wójt Janusz Wylotek poinformował, że choć treść zmieniała się kilkakrotnie, niektórym nie podoba się taki podpis.
– U większości mieszkańców cała ta sprawa nie wywołuje emocji – wyjaśnia wójt w rozmowie z nami. – Pozostali, zwłaszcza ci, którzy pamiętają czasy II wojny światowej, mają mieszane odczucia. Ich zdaniem, część ludzi związanych z Armią Krajową nie miała czystych rąk. Odebrałem telefony od kilku osób, które pytały, czy wiemy, komu postawimy ten pomnik, i czy wypada oddawać hołd wszystkim tutejszym AK-owcom. To jednak wyjątki – podkreśla.
DLACZEGO PRYWATNE KONTO?
Nie mniej emocji wzbudziła kwestia konta, na które wpływają datki na budowę tablicy. – Kilka osób zwróciło mi uwagę, że nie do końca załatwiono tę kwestię. To prywatne konto, a nie subkonto lub oddzielne konto, co chyba trochę zniechęciło ludzi. Stąd pytania, jak jego posiadacz rozliczy się z tych pieniędzy – mówił J. Wylotek w czasie obrad. Po sesji zaś dodaje, że mieszkańcy obawiają się tego, że pieniądze nie zostaną przeznaczone na deklarowany przez komitet cel.
Te obawy próbował rozwiewać w trakcie posiedzenia Rady reprezentujący Grupę Inicjatywną Arkadiusz Pogonowski. – Zasięgaliśmy w tej sprawie opinii w Ministerstwie Finansów i Urzędach Skarbowych. Na razie prawo nie pozwala komitetom społecznym na zakładanie samodzielnych kont. Nie mogą one też prowadzić zbiórki, w której po wpłacie nie zostaje ślad. Jedyne dopuszczalne rozwiązanie to podpisanie umowy z posiadaczem prywatnego konta, a potem jasne określanie celu przez wpłacających. Także nasze wydatki, na przykład wykonanie tablicy czy druk zaproszeń, muszą być realizowane w formie przelewu – dodał.
ŻEBY NIE BYŁO WIECU
Radni gminni jednogłośne przyjęli uchwałę w tej sprawie. Dzięki temu uroczystości związane z tablicą upamiętniającą V Rejon AK odbędą się w Wojcieszkowie już 26 października. Na 12.00 przewidziano mszę w miejscowym kościele, a na 13.30 – odsłonięcie obelisku. Stanie on w południowej części skweru w centrum wsi. Początkowo miał być zlokalizowany przed siedzibą Urzędu Gminy, ale, jak tłumaczy wójt, to mniej widoczne miejsce. – Teraz tablicę zobaczą nie tylko miejscowi, ale też osoby przejeżdżające przez naszą miejscowość – mówi.
Na sesji miał jednak nieco uwag do planowanych uroczystości. – Wciąż nie uzgodniono, kto je otworzy i kto zabierze głos. To będzie okres przedwyborczy, chciałbym więc, żeby te obchody stały się oddaniem hołdu ludziom, którzy zginęli za ojczyznę, a nie zamieniły się w wiec polityczny. Nie tylko ja myślę, że to byłoby nie na miejscu. Ktoś musi nad tym panować i na przykład ustalić czas wypowiedzi poszczególnych mówców – podkreślił.
– Jeśli chodzi o wystąpienia, chcemy ograniczyć się do niezbędnego minimum – uspokoił Pogonowski. – Wstępną listę osób, które planujemy zaprosić, przedstawimy gminie. Myślę, że w taki sposób uda się wspólnie ustalić jej ostateczny kształt. Zorganizowanie takich uroczystości nie jest łatwe, a wiele „wychodzi w praniu” – zakończył, prosząc o wyrozumiałość.
PS Jak się dowiadujemy, pełne rozliczenie wpłaconych przez darczynców kwot nastąpi po uroczystości odsłonięcia tablicy.
